Varlıklı ülkeler geliştirilen aşıları şimdiden stokluyor
Pfizer ve BioNTech, COVID-19’a karşı geliştirdikleri aşının insanlar üzerinde yüzde 90 etkili olduğunu duyurdu. Ancak elde edilen aşının dağıtım ağı adil olacak mı? Konuyla ilgili ilk açıklama Uluslararası Af Örgütü Sağlık Hakkı Araştırmacısı Tamaryn Nelson’dan geldi.
Nelson “Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği aşının COVID-19’a karşı etkili olduğunun kanıtlanması harika bir haber” derken, kaygı verici olarak nitelendirdiği noktayı şu sözlerle ifade etti:
"Ancak Pfizer ve BioNTech’in varlıklı ülkelerle bir milyardan fazla doz aşı için halihazırda anlaşma imzalamış olması ve dünyanın geri kalanına planlanan tedarik miktarının çeyreğinden azını ayırmış olması kaygı vericidir. Bu tür iki taraflı anlaşmalar, bilimsel buluşların potansiyel faydalarını azaltma riski taşıyor. Büyük ilaç firmalarının kârları, milyarlarca kişinin sağlığından önce gelmemelidir.”
Tamaryn NelsonUAÖ Sağlık Hakkı Araştırmacısı
“Pfizer ve BioNTech acilen, düşük ve orta gelirli ülkelerde hayat kurtarmak için aşı erişimini nasıl en yüksek seviyeye çıkaracağını açıklamalıdır. Ayrıca, şirket, ihtiyacımız olan milyarlarca doz aşının mümkün olduğunda hızlı ve ucuz şekilde üretilebilmesi için aşı teknolojisini Dünya Sağlık Örgütü’nün COVID-19 Teknoloji Erişimi Havuzu üzerinden diğer üreticilerle paylaşmalıdır. Pandemi herkes için bitene kadar bitmiş olmayacak.”
Arka Plan
Pfizer ve BioNTech, 1 milyardan fazla doz aşı için halihazırda anlaşmalar imzaladı. Bu kapsamda ilk aşamada ABD’ye 100 milyon, Birleşik Krallık’a 30 milyon, Japonya’ya 120 milyon, Kanada’ya 20 milyon, Yeni Zelanda’ya 1.5 milyon ve AB’ye 200 milyon doz aşı satışı öngörülüyor. Şirket, daha sonraki aşamalarda ABD’ye 500 milyon ve AB’ye 100 milyon doz daha aşı tedarik etmeyi kabul etti.
Şirketin tahmini olarak 2020’de 50 milyon, 2021’de ise 1.3 milyar doz üretebileceği göz önünde bulundurulduğunda bu anlaşmalar, diğer ülkelere çok sınırlı miktarda aşı bırakıyor. Aşı olan herkesin COVID-19’a karşı korunabilmesi için iki doza ihtiyacı var.
Dünya Sağlık Örgütü, ilaç şirketlerinin COVID-19 aşılarıyla ilgili teknoloji, bilgi ve mülkiyet haklarını gönüllü olarak paylaşması için Mayıs ayında COVID-19 Teknoloji Erişimi Havuzunu (C-TAP) kurdu. Pfizer Yönetim Kurulu Başkanı kurulduğu dönemde bu şemayı ‘saçmalık’ olarak niteledi ve şimdiye kadar hiçbir şirket, bu erişim havuzuna kaydolmadı.
Basın Açıklamaları
- Ukrayna/Rusya: Rusya işgalinden kalan anti-personel mayın kullanımı olası savaş suçları olarak soruşturulmalı
- Sudan: Devamlı silah akışı çatışmalarda sivillerin ızdırabını artırıyor
- İsrail’in Filistin topraklarını işgalini hukuka aykırı bulan UAD görüşü, Filistinlilerin haklarını doğrulayan tarihi bir karardır
- Fransa: Spor müsabakalarında başörtüsü yasağı, Olimpik ve Paralimpik Oyunlar öncesi ayrımcı çifte standartları ortaya koyuyor
- Avrupa: Sistematik saldırı ve kısıtlamalar barışçıl protestoları engelliyor
- Türkiye: Tahir Elçi cinayeti davasında yargılanan üç polis memurunun beraat ettirilmesi adalete ağır bir darbedir
- Rusya: Yetkililer savaş karşıtı muhalefete yönelik şiddetli baskılarda çocukları hedef alıyor
- Küresel: İnfazlar neredeyse son on yıldaki en yüksek sayıya ulaştı