Uluslararası Af Örgütü bugün, avukatlar, sanıklar ve yargı organlarının adil olmayan yargılanmalar ve adaletsizlik ile mücadele edebilmesi için yeni bir kaynak yayımladı.

Cezai kovuşturmalar için uluslararası düzeyde ortaklaşılmış standartlarla ilgili kullanışlı bir el kitabı olan "Adil Yargılanma Hakkı"nın ikinci baskısı 15 yılı aşkın bir aradan sonra yeninden düzenlendi.

Kitabın Türkçesi 2000 yılında İletişim Yayınları'ndan çıkmıştı.

Uluslararası Af Örgütü Hukuk ve Politikalar Kıdemli Direktörü Michael Bochenek “Adil Yargılanma Hakkı adaletsizlikle mücadele etmek zorunda kalan herkesin okuması gereken bir kitap. Kitap, savcıların asla işin kolayına kaçmaması gerektiği noktalara dair kullanışlı bir rehber niteliğinde. Bazı olağanüstü örneklerde, siyasi temelli göstermelik duruşmaların gerçekte ne olduğunu ortaya çıkarmaya da yardımcı oluyor. Yargı organlarının siyasi ustaların elinde kuklaya döndüğü en baskıcı devletlerde bile hak ihlalleri ile ilgili sonuç alınabildiğini ve alınabileceğinin altını çiziyor" diye konuştu.

Bu kitap, bireysel cezai kovuşturmalar ya da adalet sisteminin adil olmasını değerlendiren geniş yelpazedeki insanlar tarafından kullanılacak. Bu insanların arasında:

· Cezai kovuşturmalarda yer alan avukatlar ve yargıçlar

· Dava gözlemcileri, yasa koyucular ve insan hakları eğitmenleri

· Hukukun üstünlüğünü yeniden inşa etmeye çalışan ve çatışma sonrası karmaşık durumlarda çalışan insan hakları gözlemcileri bulunuyor.

Siyasi mahkumlar da kendilerini mahkemede temsil etmek için Adil Yargılanma Hakkı kitabını kullandı - bir nevi 'kendi savunmanı kendin yap rehberi' olarak.

Albin Kurti, 2007'de Kosova'da düzenlenmesine yardımcı olduğu bir barışçıl gösteri sırasında tutuklandı. Beş ay cezaevinde kaldı ve beş ay da ev hapsinde kaldı. Bu kitabı kendine rehber edinerek kendi serbest bırakılışını güvence altına aldı.

Kosova Meclis Başkanı ve VETËVENDOSJE! Lideri eski siyasi mahkum Albin Kurti, “Uluslararası Af Örgütü'nün Adil Yargılanma Hakkı kitabı davamın siyasi karaketini tanımlamama yardımcı oldu... aynı zamanda bana kendimi nasıl savunacağımı da öğretti. Adil Yargılanma Hakkı kitabı davamın adaletsizliğini ortaya çıkarma ve karşı koymama yardımcı oldu" dedi.

Kitabın yoğun talep üzerine hazırlanan ikinci baskısı, ilk baskıdan bu yana küresel çapta yasal ve siyasi bağlamda gerçekleşen değişiklikleri yansıtıyor. Birçok yeni standart kabul edildi, mesela özgürlüklerinden mahrum bırakılan kadınlar ve yasal yardıma erişim hakkı. Kitap ayrıca adil olma kavramının mağdurların haklarının hesaba katılması anlamına geldiği ve -olağanüstü hal ile silahlı çatışmalar sırasında bile- adil yargılanma hakkının her zaman ve her durumda geçerli olduğu konusunda artan bir farkındalık söz konusu olduğunu ortaya koyuyor.

Kitap ölüm cezaları, silahlı çatışmadaki davalar ve çocukların adil yargılanması gibi bölümleri de içeriyor.

Uluslararası Af Örgütü'nün Adil Yargılanma Hakkı kitabının baş yazarı ve aynı zamanda uluslararası insan hakları avukatı olan Jill Heine, "Ceza davaları, devletin insan haklarına olan saygısı konusunda önemli bir sınav. Suçun ne olduğundan bağımsız, adil olmayan yargılanmalar müdahil olan herkesin adalet hakkını engeller: suçlanan,  mağdur ve halk. Adil Yargılanma Hakkı kitabını kullananların dünya çapında adil yargılanma hakkı ve adil adalet sistemleri konusunda savunuculuk yapmak için güçleneceğini umuyoruz" diye konuştu.

İlk Adil Yargılanma Hakkı kitabı 1998'de aslında Uluslararası Af Örgütü çalışanlarını ve üyelerini desteklemek için basılmıştı. Fakat dünya çapında o kadar ilgi ile karşılandı ve büyük bir talep yarattı ki 15 dile çevrildi.