Uluslararası Af Örgütü bugün yayımladığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna’da düzenlediği ve bazı durumlarda savaş suçu kapsamına giren saldırılarında çocukların öldürülmeye ve yaralanmaya devam ettiğini belirterek, çocukların yaşadığı zorluklara dikkat çekti.

Uluslararası Af Örgütü 2024’te çocuk ölümleri ve yaralanmalarına yol açan yedi saldırıyı doğruladı. Saha araştırması, Rusya kuvvetlerinin sivilleri ve sivil altyapıyı kasten hedef aldığını ortaya çıkardı. Açıklamada, hukuka aykırı saldırılar ve savaş suçlarının sorumlularının adalet önüne çıkarılması ve Rusya saldırıları kapsamında işlenen savaş suçlarından zarar gören tüm kişilere tazminat sağlanması çağrıları yineleniyor.

Uluslararası Af Örgütü Ukrayna Araştırmacısı Patrick Thompson, “Tüm toplumların en savunmasız gruplarından biri olan çocuklar, uluslararası insancıl hukuk uyarınca özel korumadan yararlanır. Buna rağmen hâlâ sıfır askeri hedefli bölgeler de dahil olmak üzere cephe hatlarından uzak bölgelerde çocukların öldürüldüğünü ve yaralandığını görmeye devam ediyoruz” dedi. Thompson, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ukrayna’nın Kiev’deki en büyük çocuk hastanesine karşı düzenlenen vahim saldırı da dahil, Uluslararası Af Örgütü’nün bu yıl belgelediği saldırılar, Rusya kuvvetlerinin Mariupol’de bir doğum hastanesi ve tiyatro binasını bombaladığı, geniş çaplı işgalin ilk günlerini hatırlatan savaş suçlarıdır. Siviller ve özel korumadan yararlanan hastaneler de dahil sivil yapılar, hukuka aykırı saldırılara hedef olmaya devam etmekte ve bu yapılarda gitgide daha fazla çocuk öldürülmekte ve yaralanmaktadır.”

Çocuklara yönelik süregelen saldırılar savaş suçudur

Ukrayna’da sivillere yönelik hasarı belgeleyen kurumlar arasında, 2024’te çocukların da aralarında bulunduğu sivil kayıplarda ciddi bir artış meydana geldiği yönünde bir görüş birliği mevcut. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (BMİHYK) tarafından yayımlananları da kapsayan veriler, 2024 yazının Ukrayna’da çocuklar için bilhassa ölümcül bir dönem olduğunu ortaya koyuyor. Uluslararası Af Örgütü’nün Dijital Doğrulama Birimi, 2024’te çocukları hedef alan saldırıları gösteren 120’den fazla video ve fotoğrafı doğruladı ve araştırmacılar sahada ek araştırmalar yürüttü.

8 Temmuz’daki bir saldırıda, Rusya’ya ait bir Kh-101 seyir füzesi, Kiev’de Okhmatdyt Çocuk Hastanesi’ni vurdu. Saldırıda geniş çaplı hasar meydana geldi, iki kişi öldürüldü ve çocuklar da dahil yüzden fazla kişi yaralandı.

Saldırı sırasında hastanede bir çocuğu ameliyat etmekte olan cerrah Oleg Golubçenko, o anları şöyle anlattı: “Kendime geldiğimde etrafımdaki her yer harabeye dönmüştü. Ben de yaralanmıştım, tüm vücudumda sıcaklık hissettim ve kanamam olduğunu gördüm ama kollarım ve bacaklarım hareket ediyordu, nefes alıyordum. Sürünerek biraz ilerledim, ekipman yerle bir olmuştu ama çocuğun iyi olduğunu gördüm.”

Uluslararası Af Örgütü, hastaneye yönelik füze saldırısını ve sonrasını gösteren 14 fotoğraf ve altı videoyu doğruladı. Görüntülerde, hastane odalarındaki ağır hasar, kırılmış camlar, yıkıntılar ve kan izleri görülebiliyor. Uluslararası Af Örgütü, geniş hastane kompleksinde veya yakın çevresinde Ukrayna ordusunun varlığına ilişkin hiçbir kanıt elde etmedi. Hastanenin devasa boyutları, 5 ila 20 metre arasında hedef hassasiyeti olduğu bildirilen kuvvetli seyir füzesinin farklı bir hedefe yönlendirilmiş olabileceğini olasılık dışı bırakmaktadır.

Patrick Thompson, “Sivillere yönelik saldırılarda ve sivil kayıplarda bildirilen artış korkutucu bir şekilde, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısının büyük bir insani bedelle devam ettiğini hatırlatıyor. Çocuklara zarar veren saldırılar başta olmak üzere hukuka aykırı saldırılar, sivil halkta korku ve panik yaratmayı amaçlıyor. Sorumluların yararlandığı cezasızlığa son verilmelidir. Adalet önüne çıkarılmalarını sağlamak, uluslararası toplumun görevidir. Hesap sorulmadığı sürece bu saldırılar devam edecektir” sözleriyle açıklamasını sonlandırdı.

Arka Plan

Ukrayna’da hem hükümetin kontrol ettiği hem de Rusya işgali altındaki bölgelerde ve Rusya topraklarında artan sayıda sivilin öldürülmesi ve yaralanması, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü, uluslararası hukuk uyarınca suç teşkil eden saldırı savaşının doğrudan bir sonucudur.

BMİHYK verilerine göre, sivil kayıpların %89’u Ukrayna’nın kontrol ettiği bölgelerde meydana geldi. Uluslararası Af Örgütü, Rusya kaynakları tarafından öldürüldüğü raporlanan çocukların sayısını bağımsız olarak doğrulayamamakta ve bu saldırılarla ilgili bilgilerin güvenilirliğini veya saldırıları Ukrayna kuvvetlerinin gerçekleştirdiği yönündeki bildirimleri teyit edememektedir.

Doğrudan sivilleri veya sivil yapıları hedef alan saldırılar, savaş suçudur. Nüfuslu bölgelerde patlayıcı silahlarla gerçekleştirilenler de dahil gelişigüzel saldırılar, uluslararası insancıl hukukun ihlalidir. Sivilleri öldüren veya yaralayan gelişigüzel saldırılar savaş suçudur. Uluslararası Af Örgütü, Şubat 2022’den bu yana Rusya kuvvetlerinin Ukrayna’da binlerce sivil kayba yol açan gelişigüzel saldırılarını ve işkence, cinsel şiddet ve hukuka aykırı öldürme dahil savaş suçlarına ilişkin kanıtları belgelemektedir.

Uluslararası hukuk suçlarının tüm sorumluları adil yargılanmak üzere adalet önüne çıkarılmalı ve saldırılardan zarar görenler hakikat, adalet ve onarım haklarına erişebilmelidir.