Uluslararası Af Örgütü bugün yayımladığı açıklamada, yaklaşık sekiz yıl süren bir yargılama sürecinin ardından nihayet beraat eden Taner Kılıç’ın davasının, Türkiye yetkililerinin insan hakları savunucularını suçlu haline getirmeyi amaçlayan siyasi güdümlü girişimlerinin açık bir örneği olduğunu belirtti.

Mülteci hakları avukatı ve Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı olan Taner Kılıç Haziran 2017’de gözaltına alındı ve 14 aydan uzun süre cezaevinde tutuldu. Aleyhine hiçbir delil olmadığı halde Temmuz 2020’de “terör örgütü üyeliği”nden suçlu bulunarak altı yıl üç ay hapis cezasına mahkûm edildi. Taner Kılıç’ın yaklaşık sekiz yıldır yaşadığı eziyet, hak savunucularının, gazetecilerin, siyasi aktivistlerin ve diğerlerinin yeni bir gözaltı dalgasıyla hedef alındığı bir dönemde sona erdi.

Beraat kararı, Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin daha önce Kılıç hakkındaki temelsiz mahkumiyeti bozma kararına ilişkin savcılığın itirazını reddetmesi sonucu kesinleşti.

Bugün Taner Kılıç’la görüntülü bir konuşma yapan Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, “Taner Kılıç’ın neredeyse sekiz yıldır yaşadığı korkunç eziyetin sona erdiği bugün buruk bir sevinç yaşıyoruz. Taner’e yaşatılan zulüm, ondan ve ailesinden çalınan yıllar asla unutulamaz. Taner’in azmi ve direnci ile bizim bu haksızlığı ortadan kaldırma kararlılığımız, bir araya geldiğimizde dağları yerinden oynatabileceğimizi gösteriyor” dedi.

Taner Kılıç ise Uluslararası Af Örgütü’ne, “Neredeyse sekiz yıl boyunca devam eden bu kabus benim için nihayet sona erdi. Bir yıldan uzun süren tutukluluk ailemi çok üzdü. Bu haksız dava yalnızca benim değil, Türkiye’deki tüm insan hakları toplumunun da başının üzerinde sallanan Demokles’in kılıcı gibiydi. Suçumu ispatlamak savcılığın göreviyken, masumiyetimi defalarca ispatlamama rağmen yıllarca sürdü” şeklinde konuştu. Kılıç sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu dava süreci hayatımda ciddi sorunlara yol açtı. Tüm bu süreç boyunca emin olduğum tek şey haklı ve masum olduğumdu ve dünyanın dört bir yanından aldığım destek bana güç verdi. Benim için harekete geçen her bir kişiye teşekkür ederim.”

Mayıs 2022’de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye yetkililerinin 2017-2018 yıllarında Taner Kılıç’ı 14 ayı aşkın süre tutuklu yargıladığı dönemde “Taner Kılıç’ın suç işlediğine dair makul şüphesi” olmadığını doğruladı. AİHM aynı zamanda, Kılıç’ın terörle bağlantılı bir diğer suçlama setiyle hapsedilmesinin “insan hakları savunucusu olarak yürüttüğü çalışmalarla doğrudan bağlantılı” olduğuna hükmetti.

Kasım 2022’de Yargıtay, Taner Kılıç’ın mahkumiyetini “eksik soruşturma” yürütüldüğü gerekçesiyle bozdu. Haziran 2023’te yeniden görülen davada İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, Yargıtay kararına katılarak beraat kararı verdi ancak savcılık Taner Kılıç’ın mahkumiyetinin devam etmesi gerektiğinde ısrar ederek beraat kararına itiraz etti. Yargıtay, bu son ve nihai karar ile savcılığın itirazını reddederek hak savunucusunun yaşadığı eziyete son vermiş oldu.

Agnès Callamard açıklamasında, “Taner’in uzun yıllara yayılan yargılaması, Türkiye mahkemelerinin nasıl muhalif sesleri susturmak için araçsallaştırıldığının ve Türkiye yetkilerinin haklar ve özgürlükler ile bunları savunanlara yönelik devam eden baskılarının bir örneğidir. Onun bunca zaman maruz kaldığı bu bariz adaletsizlik ne yazık ki birçoğundan yalnızca biridir. Ancak Türkiye’de insan haklarının kısıtlanmasına karşı verdiğimiz ve yetkililerin tehditleriyle susturulmayı reddedenler için yürüttüğümüz mücadelede Taner’in beraatından güç alacağız” ifadelerini kullandı.

Beraat kararı, sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerden oluşan bir platform olan Halkların Demokratik Kongresi (HDK) ile bağlantılı olma iddiasıyla bin 600’den fazla kişinin soruşturulduğu bir baskı ortamında açıklandı. Geçen hafta en az 50 kişi gözaltına alındı ve 30’u, on yılı aşkın süre önceki barışçıl faaliyetleri hakkında sorgulandıktan sonra ‘terör’ ile bağlantılı suçlamalarla tutuklu yargılanmak üzere cezaevine gönderildi.

Arka Plan

Taner Kılıç, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi’nin kurucu üyesidir. Son 20 yıldır, Uluslararası Af Örgütü’nün ve daha geniş anlamda Türkiye’deki insan hakları toplumunun bir parçası olarak insan haklarının savunulmasında önemli bir rol oynamıştır.

Taner Kılıç’ın yargılandığı davayla ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.