İstanbul’daki yetkililer Türkiye’de lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseksler (LGBTİ+) ve destekçileri tarafından düzenlenen ve tarihsel olarak en büyük etkinlik olan İstanbul Onur Yürüyüşü’nü üst üste üçüncü yılda da temelsiz gerekçelerle yasakladı. Polis dün yasağa rağmen barışçıl bir şekilde yürümeye çalışan insanlara karşı aşırı ve gereksiz güç kullandı. 

On yılı aşkın bir süre boyunca her sene düzenlenen ve on binlerce kişinin katıldığı yürüyüş bir zamanlar yetkililer tarafından haklara yönelik saygılarının bir örneği olarak gösteriliyordu. Onur Yürüyüşü’nün son yıllarda tekrar tekrar engellenmesi ise yetkililerin muhalif görüşlere ve farklılığa karşı hoşgörüsüzlüğünün, Türkiye’de insan hakları durumunun genel olarak kötüye gidişatının ve de yetkililerin LGBTİ+ haklarını korumaktaki başarısızlığının bir örneği daha oldu.

İstanbul Valiliği, planlanan yürüyüşün bir gün öncesi 24 Haziran’da bir açıklama yayımlayarak Taksim bölgesindeki katılımcıların ve turistlerin güvenliğini sağlama ihtiyacı, kamu düzenin korunması ve yürüyüş için gerekli bildirimin yapılmaması gibi çeşitli gerekçeler gösterdi. Yasaklama kararı, organizasyon komitesinin yetkilileri planlanan yürüyüş hakkında bilgilendirmesine ve hatta onlarla haftalarca önce diyaloga geçmiş olmasına rağmen alındı. Her ne kadar barışçıl toplanma özgürlüğünü kısıtlamak için belirli meşru gerekçeler olsa da, yetkililerin aldığı yasaklama kararı ve sunulan gerekçeler, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye Anayasası da dâhil olmak üzere, uluslararası standartlar tarafından korunan barışçıl toplanma özgürlüğünün kendilerine yüklediği yükümlülükleri ile doğrudan çelişiyor. Uluslararası Af Örgütü Onur Yürüyüşü’nün yasaklanmasını, yetkililerin LGBTİ+’larin ve destekçilerinin ifade ve barışçıl toplanma özgürlüklerini ihlal ederek, seslerini duyurmalarını engellemeye yönelik açık bir çabası olarak görüyor.

Polis dün yüzlerce sivil polis ve çevik kuvvet, TOMAlar ve bir helikopterle, yürüyüşün yapılması planlanan bölgeyi abluka altına alarak çok geniş bir operasyon gerçekleştirdi. Polisler ayrıca yan sokaklardan geçişlere de kontroller kurarak, potansiyel katılımcı olarak gördükleri kişilerin alana girişlerini engelledi. Yürüyüşe katılmak isteyenlerin tek bir grup halinde toplanmaları polis tarafından engellenirken, polis ayrıca Onur Yürüyüşü’nü kutlamaya çalışan küçük gruplara karşı da köpekler, biber gazı ve plastik mermiler de dâhil olmak üzere gereksiz ve aşırı güç kullandı. Yürüyüşü gözlemlemek için alanda bulunan Uluslararası Af Örgütü, polisin insanları rastgele, keyfi bir biçimde gözaltına almasına tanık oldu. Uluslararası Af Örgütü’nün görüştüğü avukatlar, iki çocuk ve bir gazetecinin de aralarında bulunduğu 26 kişinin gözaltına alınıp daha sonra serbest bırakıldığını belirtti. Basına yansıyan haberlere göre Onur Yürüyüşü’ne karşı protesto eden en az 15 kişi de polis tarafından kısa süreliğine gözaltına alındı.  

Uluslararası Af Örgütü, yetkililere gözaltına alınan Onur Yürüyüşü katılımcılarına karşı soruşturma başlatmamaları için çağrıda bulunuyor. Uluslararası Af Örgütü yetkililerden ayrıca, Onur Yürüyüşü katılımcıları da dâhil olmak üzere, herkesin barışçıl toplanma özgürlüğüne saygı gösterilmesini ve bu özgürlüklerinin korunmasını sağlamalarını talep ediyor.