Yrd. Doç. Dr. Bülent Şık, kanser vakalarında çevre kirliliğinin rolüne ilişkin yapılan araştırmanın sonuçlarını kamuoyuna açıkladığı gerekçesiyle “yasaklanan bilgileri açıklama” suçundan 12 yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyor. Dr. Şık’ın yargılandığı davanın karar duruşması öncesinde açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Kıdemli Türkiye Kampanyacısı Milena Buyum şunları söyledi:

“Dr. Bülent Şık, bir bilim insanı olarak, kamusal yarar adına, tarımsal ürünler ve sudaki kanserojen pestisitler ve diğer zehirli maddelerin varlığını ortaya çıkaran araştırmasının sonuçlarını açıklamakla sorumlu olduğuna inandı.”

“Sağlık Bakanlığı ve ilgili diğer yetkililer, bulguların ortaya çıkmasını önlemek ve Dr. Şık’ı yargılamak yerine, söz konusu çevre kirliliğini ortadan kaldırmak ve halk sağlığını korumak için derhal gerekli tedbirleri almalıdır.”

“Dr. Şık, yetkililer gerekeni yapmadığı için bulguları yayınladı. Şık’ın araştırma sonuçlarını kamuoyuna açıklaması, bilgi edinme ve yayma özgürlüğü hakkını da içeren ifade özgürlüğü hakkı kapsamında koruma altındadır. Uluslararası Af Örgütü suçlu bulunup mahkum edildiği takdirde Dr. Şık’ı düşünce mahkumu ilan edecektir.”

26 Eylül’de görülecek duruşmada kararın açıklanması bekleniyor. Uluslararası Af Örgütü olarak duruşmayı izleyeceğiz.

Arka Plan

Dr. Bülent Şık, yaptığı araştırmanın sonuçlarını Nisan 2018’de Cumhuriyet gazetesine yazdığı dört yazılık yazı dizisinde açıkladığı için suçlamalarla karşı karşıya.

Akdeniz Üniversitesi Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırmalar Merkezi'nin eski müdür yardımcısı ve aynı üniversitede akademisyen olan, ancak daha sonra KHK ile görevinden ihraç edilen gıda mühendisi Dr. Bülent Şık, Sağlık Bakanlığı için 2011 ile 2015 yılları arasında diğer bilim insanlarıyla birlikte yaptıkları araştırmanın sonuçlarını yayınladı. Trakya bölgesinde Ergene havzasında yapılan araştırmada, toprak, su ve gıda ürünlerindeki zehirli maddelerle kanser vakaları arasındaki ilişki incelendi. Araştırmanın sonuçları, yeraltı ve yerüstü sularında ve toprakta pestisitlerin varlığı nedeniyle kabul edilebilir seviyelerin üzerinde zehirlilik olduğunu gösterdi.

Çok sayıda gıda ve su örneğinde sağlık açısından tehlike oluşturacak ölçüde pestisit, ağır metal ve polisiklik aromatik hidrokarbon tespit edildi. Bazı yerleşim bölgelerinde kurşun, alüminyum, krom ve arsenik zehirliliği nedeniyle suyun içilemez olduğu anlaşıldı.

Dr. Şık, araştırmanın 2015’te tamamlanmasından sonra sonuçların tartışılması için düzenlenen, Sağlık Bakanlığı yetkililerinin de katıldığı bir toplantıda bulguların ciddiyetini ifade etti ve yetkililerden bu konuda harekete geçmelerini istedi. 2018’de Sağlık Bakanlığı’nın halk sağlığını korumak için halen hiçbir tedbir almadığını fark edince araştırmanın sonuçlarını yayınlamaya karar verdi.

Türk Ceza Kanunu’nun 258, 334 ve 336. Maddeleri gereğince “Göreve ilişkin sırrın açıklanması,” Yasaklanan bilgileri temin,” ve “Yasaklanan bilgileri açıklama” gibi suçlamalarla yargılanan Dr. Bülent Şık suçlu bulunduğu takdirde 5 ila 12 yıl arasında hapis cezasına mahkum edilebilir.