Sosyal medya platformlarında ve internet gazetelerinde yanlış veya yanıltıcı addedilen bilgileri paylaşmayı suç sayan, sosyal medya platformları ve haber siteleri üzerindeki hükümet kontrolünü arttıran ve ‘dezenformasyon yasası’ olarak adlandırılan yasa meclisten geçti. Bunun üzerine bir açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütü Bölgesel Araştırmacısı Güney Yıldız şunları kaydetti:

“Bugün, Türkiye’de çevrimiçi ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü adına yine bir kara gündür. Hükümetin son birkaç yıldır medya üzerindeki artan baskılarını takip eden bu yeni tedbirler, Türkiye’nin yaklaşan seçimleri öncesinde ve sonrasında devletin dezenformasyonla mücadele adı altında muhalif sesleri daha da sansürlemesine ve susturmasına izin veriyor.”

“Yasanın muğlak biçimde tanımlanmış maddeleri bilginin güvenilirliğini sağlamak yerine, kamuoyunda ‘gerçeğe aykırı bilgi’ yaydığı iddia edilen kişilerin yargılanmasını daha da kolaylaştırıyor ve sadece bir retweet nedeniyle insanlar üç yıla kadar hapis cezasıyla karşılaşabilecek” diyen Yıldız sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Devletlerin çevrimiçi ifadeleri uluslararası hukuka uygun olarak düzenlemede bir rolü olsa da bu mevzuat, yetkililerin ifade özgürlüğü üzerindeki aşırı sert baskılarını genişletmek ve ceza soruşturmasıyla karşı karşıya kalma endişesinin getirdiği caydırıcı etkiyi artırmak için kullanabileceği yeni yollar yaratıyor.”

Arka Plan

Yasa, halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmesini öngörüyor.

“Suç” işleyen kişinin kimliğini gizlemesi veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde hareket etmesi halinde cezası yarı oranında artırılabilecek.

12 Ekim'de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Venedik Komisyonu'nun Ekim 2022 tarihli acil görüşü ışığında Türkiye makamlarını bu yasayı çıkarmamaya çağırdı.