Türkiye: Cumartesi Anneleri/İnsanları protestocularının beraat etmesiyle yaklaşık yedi yıldır süren eziyet sona erdi

Cumartesi Anneleri’nin Ağustos 2018’de zorla kaybedilen yakınları için düzenledikleri 700. hafta protestosunun yasaklanmasının ve şiddet kullanılarak dağıtılmasının  ardından açılan davanın bugün görülen karar duruşmasında grubun 45 üyesi beraat etti. Karara ilişkin bir açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütü Avrupa Bölgesel Direktör Yardımcısı Dinushika Dissanayake, şunları kaydetti: 

“Cumartesi Anneleri’nin 700. barışçıl toplanmasının çevik kuvvet polisi tarafından şiddetle dağıtılmasından yaklaşık yedi yıl sonra protestoya katıldıkları için yargılanan 45 kişi nihayet beraat ettirildi ve çektikleri eziyete son verildi. Bu dava hiç açılmamalıydı ve yıllar boyunca sürüp gitmemeliydi.” 

“Yetkililer, uzun yıllardır beklenen bu karardan gerekli sonucu çıkarmalıdır: Cumartesi Anneleri/İnsanları zorla kaybedilen yakınları için adalet talep etmek üzere her Cumartesi Galatarasay Meydanı’nda toplanma hakkına sahiptir. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’yı meydandaki süregelen tüm kısıtlamaların derhal ve kalıcı olarak kaldırılmasını sağlamaya çağırıyoruz” diyen Dissanayake, sözlerini şöyle sonlandırdı: 

“Cumartesi Anneleri ve destekçileri, 1995 yılından bu yana bini aşkın Cumartesi boyunca barışçıl protestonun öneminin güçlü bir simgesi oldular. Baskı, şiddet, gözaltı ve yargılamalar karşısında dahi olsa bu hakkı savunmalıyız.” 

Arka Plan

Cumartesi Anneleri/İnsanları, 1980’lerde ve 1990’larda zorla kaybedilen kişilerin yakınlarıdır ve Mayıs 1995’ten bu yana her Cumartesi aynı yerde barışçıl protesto gerçekleştirmektedir. 25 Ağustos 2018 tarihindeki 700. toplanmaları yetkililere 48 saat önceden bildirimde bulunulmaması gibi yapay bir gerekçeyle Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı.

Polis toplanmaya biber gazı ve tazyikli su kullanarak müdahale etti ve 46 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar daha sonra serbest bırakıldı ancak iki yıl sonra, 2020 yılında haklarında “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşe silahsız olarak katılmak ve ihtara rağmen dağılmamak” suçundan iddianame hazırlandı. 46 kişinin yargılandığı davanın ilk duruşması, Mart 2021’de görüldü. 2024’te, 46 kişiden birinin dosyası, duruşmalara katılmadığı için ayrıldı. 45 kişi,14 Mart 2025’te gerçekleştirilen duruşmada beraat etti.