Türkiye: Cumartesi Anneleri/İnsanları protestocuları beraat ettirilmeli ve onlarca yıldır gerçekleştirdikleri haftalık toplanmalarının engelleme olmadan devam etmesine izin verilmeli

Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın zorla kaybedilen yakınları için Ağustos 2018’de düzenledikleri 700. hafta protestosunun yasaklanmasının ve şiddet kullanılarak dağıtılmasının ardından hakkında dava açılan grubun 45 üyesinin yarınki duruşmasında kararın açıklanması bekleniyor. Duruşma öncesinde bir açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütü Kıdemli Türkiye Kampanyacısı Milena Büyüm, şunları kaydetti:

“Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 700. barışçıl toplanmasının çevik kuvvet polisi tarafından şiddetle dağıtılmasından yaklaşık yedi yıl sonra, protestoya katıldıkları için yargılanan 45 kişi artık beraat ettirilmeli ve çektikleri eziyete son verilmeli.

1980’lerde ve 1990’larda zorla kaybedilen yakınları için hakikat ve adalet talep etmeye devam eden bu cesur insanlar, yıllardır haksız davalara maruz kalıyor. 2022 ve 2023 yıllarındaki iki Anayasa Mahkemesi kararı, Galatasaray Meydanı’ndaki 700. hafta toplanmasına yönelik yasaklama kararının, katılımcıların barışçıl toplanma hakkını ihlal ettiğine hükmetti. Buna rağmen, bu davanın sürüp gitmesine izin verilirken Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın toplanmalarına yönelik hukuksuz kısıtlamalar da devam ediyor.”

“Cumartesi Anneleri/İnsanları ve destekçileri, 1995 yılından bu yana bini aşkın Cumartesi boyunca barışçıl protestonun öneminin güçlü bir simgesi oldular. Baskı, şiddet, gözaltı ve yargılamalar karşısında dahi olsa bu hakkı savunmalıyız” diyen Büyüm sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Yargılanan 45 kişi beraat ettirilmeli ve Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın Galatasaray Meydanı’ndaki toplanmalarına yönelik hukuksuz kısıtlamalar kalıcı olarak kaldırılmalıdır.”

Arka Plan

Cumartesi Anneleri/İnsanları, 1980’lerde ve 1990’larda zorla kaybedilen kişilerin yakınlarıdır ve Mayıs 1995’ten bu yana her Cumartesi aynı yerde barışçıl protesto gerçekleştirmektedir. 25 Ağustos 2018 tarihindeki 700. toplanmaları, yetkililere 48 saat önceden bildirimde bulunulmaması gibi yapay bir gerekçeyle Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından yasaklandı.

Polis toplanmaya biber gazı ve tazyikli su kullanarak müdahale etti ve 46 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar daha sonra serbest bırakıldı ancak iki yıl sonra, 2020 yılında haklarında “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşe silahsız olarak katılmak ve ihtara rağmen dağılmamak” suçundan iddianame hazırlandı. 46 kişinin yargılandığı davanın ilk duruşması, Mart 2021’de görüldü. 2024’te, 46 kişiden birinin dosyası, duruşmalara katılmadığı için ayrıldı. 45 kişi suçlu bulunmaları halinde üç yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.

Daha detaylı bilgi için bkz. Türkiye: Cumartesi Anneleri/İnsanları davasında yargılanan 46 kişi derhal beraat ettirilmeli