Uluslararası Af Örgütü bugün yaptığı açıklamada, toplumsal cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınmasına yönelik düzenlemeler getiren yeni yasanın Yunanistan’da yaşayan translar için tarihi bir adım olduğunu söyledi.

Bugün kabul edilen yeni yasa, transların kimlik belgelerini herhangi bir tıbbi müdahale veya test gerekliliği olmaksızın değiştirebileceğini açıkça ifade ediyor. 

Uluslararası Af Örgütü Avrupa Direktör Yardımcısı Fotis Filippou, konuya ilişkin şunları söyledi: “Bugünkü reform, Yunanistan’da translar için eşitlik mücadelesini yıllardır sürdüren trans hakları aktivistleri açısından güçlükle ulaşılmış bir zafer. Yasada yapılan düzenleme, hiç kimsenin kim olduğunun resmi olarak kabul görmesi için tıbbi prosedürlerden geçmeye zorlanamayacağına ilişkin çok açık bir mesaj veriyor.”

Filippou, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bu reform doğru yönde atılmış tarihi bir adım olmakla beraber mücadele tam anlamıyla kazanılmış değil. Yunanistan hükümeti, Yunanistan’daki transların sahip oldukları diğer haklardan vazgeçmek zorunda kalmadan yasal anlamda kimliklerinin tanınmasını güvence altına almak için gerekli diğer yasal değişiklikleri de yapmalıdır.”

Arka plan

Uluslararası Af Örgütü bu yıl Yunanistan’da trans kimliklerin yasal olarak tanınmasına dair adil bir reform yapılması talebiyle trans hakları için mücadele veren Greek Transgender Support Association (SYD), Colour Youth ve All Out örgütleriyle beraber, Transgender Europe ve ILGA-Europe kuruluşlarının da desteklediği bir kampanya yürüttü. Trans kimliklerin yasal olarak tanınması prosedürünü düzenleyen yasa tasarısında değişiklik yapması için Yunanistan hükümetine çağrı yapan kampanyaya yaklaşık 24.000 kişi katıldı. 

Yeni yasanın taşıdığı sorunlar arasında şunlar sayılabilir:

• Basit ve erişilebilir idari bir süreç yerine yerel bir mahkeme tarafından tanınmanın onaylanması gerekliliği.
• Kişinin dış görünüşünün kendini tanımladığı toplumsal cinsiyete uygun olup olmadığına bir hâkimin karar vermesi gerekliliği. Bu gereklilik, kişileri, toplumsal cinsiyet kalıpyargılara  uygun olmaya zorlama tehlikesi içeriyor.
• Yasa, trans mülteci ve göçmenlerin trans kimliklerin yasal olarak tanınmaya erişimlerini engelliyor.
• Aynı zamanda, kadın ve erkek olarak tanımlanan toplumsal cinsiyet ikilikleri dışında kalan kişilerin resmi kimlik belgesi edinmelerini engelliyor.
• Başvuru sürecinde evli olan translar, cinsiyet kimlik belgelerini değiştirmeden önce boşanmak zorunda olacak.
• Çocuk sahibi bir transın, çocuğuna ait doğum belgesinde belirtilen toplumsal cinsiyeti ve ismi değiştirilemiyor. Bu, bir transın özel yaşamının ihlalidir.
• Ayrıca, söz konusu prosedür 15 yaşın üzerindeki çocuklara açık olsa da genel yaş sınırlamaları devam ediyor. Trans kimliklerinin yasal olarak tanınmasını talep eden çocukların, bu talepleriyle ilgili daha fazla engelle karşılaşmamaları gerekiyor. Yeni yasaya göre 15 ile 16 yaş arasındaki çocuklara ruhsal sağlık değerlendirmesi yapılması gerekliliği de bu engellere bir örnek olarak verilebilir.

Yeni yasadaki bu hükümler, trans kimliklerinin yasal olarak tanınmasını talep eden transları bu taleplerine erişmek ile diğer insan haklarını talep etmek arasında bir seçim yapmaya zorluyor.