Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) bir açıklama yayımlayarak, Suudi Arabistan’da önde gelen iki kadın insan hakları aktivistinin daha gözaltına alınması, baskıların şiddetle sürdüğünün diğer bir kanıtı olduğunu söyledi.

UAÖ’nün öğrendiğine göre Samar Bedevi ve Nesime el-Seda bu hafta başında gözaltına alındı. Her iki kadın da yürüttükleri insan hakları aktivizmi nedeniyle defalarca hedef alındı, taciz edildi ve seyahat yasağına mahkum edildi.

UAÖ Orta Doğu Araştırma Direktörü Lynn Maalouf konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Suudi Arabistan’daki insan hakları savunucularına yönelik benzeri görülmemiş boyutlarda sürdürülen bu zulüm, baskıların sona ermekten çok uzak olduğuna dair kaygı verici bir göstergedir” dedi. Maalouf, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ülkedeki insan hakları topluluğunun son izleri olan bu cesur kadınlar da şimdi gözaltına alındı. Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yeni yönetimi altındaki Suudi Arabistan, insan hakları savunucularının ülkedeki varlığı için mevcut olan tüm alanı yok etti.”

“Suudi yetkililerin, krallığı ‘modernleştirmek’ için geniş kapsamlı reformları hayata geçiren bir ülke imajı oluşturmaya yönelik sayısız girişimine rağmen acı gerçek, aktivistlerin barışçıl insan hakları çalışmaları nedeniyle tutuklanmaya devam etmesidir” diyen Maalouf, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Uluslararası toplum, ülkedeki bu şiddetli baskıya ve insan hakları savunucularını kasten bastırmaya son vermeleri için Suudi Arabistan yetkililerini zorlamalıdır. ABD, Birleşik Krallık veya Fransa gibi Suudi Arabistan üzerindeki etkisini kullanabilecek ülkeler çok uzun zamandır sessizliklerini koruyor. Onların sessizliği ise kulakları sağır ediyor.”

Samar Bedevi ve Nesime el-Seda’nın geçmişteki insan hakları çalışmaları nedeniyle bir kez daha kovuşturmaya uğradığı düşünülüyor. Eğer durum böyle ise derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmaları gerekir.

Arka Plan

Samar Bedevi, insan hakları aktivizmi nedeniyle Suudi Arabistan yetkilileri tarafından defalarca hedef alındı ve soruşturmaya uğradı. 2014’te seyahat yasağı getirilen Bedevi, insan hakları çalışmaları nedeniyle 2016’te tekrar gözaltına alındı. Samar Bedevi, kamusal tartışmaya açık bir web sitesi kurduğu gerekçesiyle 10 yıl hapis cezası ve 1.000 kırbaç cezasına mahkum edilen blog yazarı Raif Bedevi’nin kız kardeşidir.

Nesime el-Seda, medeni ve siyasal haklar ile kadın hakları ve Suudi Arabistan’ın Doğu Eyaletindeki Şii azınlığın hakları için yıllarca mücadele etti. 2015’teki belediye seçimlerinde adaylığını açıkladı ancak seçimlere katılması yasaklandı. El-Seda, kadınların araç kullanma hakkının tanınması ve baskıcı erkek vasi sisteminin kaldırılması için de mücadele etti. Nesime el-Seda da gözaltına alınmadan önce seyahat yasağına mahkum edilmişti.

Emel el-Harbi de bu hafta başında gözaltına alındı. Emel el-Harbi, gözaltına alınan insan hakları savunucusu ve Suudi Medeni ve Siyasal Haklar Derneği’nin kurucusu olan Fevzan el-Harbi’nin eşidir. Emel el-Harbi’nin hangi gerekçeyle gözaltına alındığı bilinmiyor.

İnsan hakları aktivistlerine yönelik süregelen gözaltılar 

Mayıs ayından beri Suudi Arabistan’da Luceyn Haslul, İman el-Nefcen ve Azize el-Yusuf da dahil olmak üzere önde gelen çok sayıda kadın hakları aktivisti ve kampanyacısı, barışçıl insan hakları çalışmaları nedeniyle gözaltına alındı. Herhangi bir suçlama olmaksızın gözaltına alınan bu kişiler, aktivizmleri nedeniyle terörle mücadele mahkemesinde yargılanabilir ve 20 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilebilir. Son zamanlarda gözaltına alınanlar arasında kadın hakları aktivistleri Nouf Abdülaziz ve Maya el-Zehrani’nin yanı sıra Muhammed el-Bajadive Halid el-Umeyr gibi insan hakları çalışmaları nedeniyle geçmişte zulme uğrayan aktivistler de bulunuyor.