Filistin asıllı Suriyeli insan hakları aktivisti Bassel Khartabil’in bugün infaz edildiği haberi üzerine Uluslararası Af Örgütü Araştırma Direktörü Anna Neistat şu açıklamayı yaptı:

‘'Bu korkunç haberi almaktan ötürü derin bir üzüntü ve öfke duyuyoruz. Bassel Khartabil, özgürlük uğruna son ana kadar barışçıl bir şekilde mücadele veren bir cesaret sembolü olarak daima hatırlanacaktır. Tüm kalbimizle ailesinin yanındayız.’’ Neistat sözlerini şöyle sürdürdü:

‘'Bassel Khartabil’in ölümü Suriye hapishanelerinde her gün yaşanmakta olan korkunçluklara dair acı verici bir hatırlatmadır. Suriye hükümetinin gözaltı yerleşkelerinde kilitli bulunan on binlerce kişi işkenceye, kötü muamelelere ve yasadışı infazlara maruz kalıyor. Bu zalimane uygulamalar şüphesiz ki savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar kapsamındadır.’’

Ailesi, ölüm haberini, Khartabil’in 2015’te öldürüldüğünü öğrendikten sonra 1 Ağustos 2017’de duyurdu. Ailenin öğrendiğine göre Khartabil, Şam’ın Al-Qaboun mahallesindeki bir askeri saha mahkemesinin gerçekleştirdiği gizli bir duruşmada sözde bir ‘‘yargılamayla’’ yargılandı ve ‘‘ölüm cezasına mahkum edildi.’’ Bu mahkemeler, uluslararası adil yargılama standartlarına asgari düzeyde bile uymayan, kapalı kapılar ardında yürüttükleri yargılamalarla biliniyor.

Bassel, 15 Mart 2012’de Suriye Askeri İstihbaratı tarafından tutuklandı ve sekiz ay hücrede tutuldu. Daha sonra, Aralık 2012’de Adra Cezaevine nakledildi. Burada, kendisine söylenmeyen bir yere nakledilmekte olduğunu ailesine bildirmeyi başardığı 3 Ekim 2015’e tarihine dek kaldı. O zamandan beri ise nerede olduğu bilinmiyordu. Neistat, konuya ilişkin açıklamasında şu sözleri sarf etti:

‘'Rusya hükümetine, bu deliliğe bir son vermeye yardımcı olmak üzere Suriye yetkilileri üzerindeki nüfuzunu kullanması çağrısında bulunuyoruz. Suriye yetkilileri, bağımsız gözlemcilerin tüm Suriye’deki tutukluluk merkezlerine girebilmelerine ve buralarda araştırma yapabilmelerine izin vermek zorundadır. Binlerce kişinin hayatı söz konusu.’’

Arka Plan

Bassel Khartabil, Filistinli bir ailenin çocuğu olarak Suriye’de doğdu ve büyüdü. Yazılım geliştiricisi olan Khartabil, önde gelen bir ifade özgürlüğü aktivistiydi. Tutuklanmadan önce Bassel Khartabil, sahip olduğu teknik uzmanlığı, ifade özgürlüğünü geliştirmek ve internet üzerinden bilgi erişimini kolaylaştırmak üzere kullandı. Khartabil birçok ödüle layık görüldü. 2013’te, şeffaf ve özgür interneti destekleyici teknoloji kullanımı nedeniyle ‘‘2013 Index on Censorship Digital Freedom Award’’ ödülünü aldı. İsmi, Foreign Policy dergisinin hazırladığı 2012 yılının Top 100 Küresel Düşünürü listesine, ‘‘tüm zorluklara rağmen Suriye’de barışçıl bir devrim için ısrarcı olması’’ nedeniyle alındı.

Uluslararası Af Örgütü, daha önce, Suriye hapishanelerindeki kötü muamele, işkence ve yasadışı infazları belgelemişti.