Sivil toplum ve akademideki yeni gözaltı dalgası Türkiye’deki şiddetli baskının azaldığına dair varsayımı yerle bir ediyor

Bugün sabah saatlerinde 13 sivil toplum aktörünün Osman Kavala hakkındaki soruşturma ile bağlantılı olarak gözaltına alınmasına dair bir açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Türkiye Strateji ve Araştırma Yöneticisi Andrew Gardner şunları söyledi:

“Gözaltına alınan akademisyenler ve aktivistlere yönelik absürt suçlamalar, yetkililerin bağımsız sivil topluma yönelik acımasız baskıları sürdürmekte ısrarcı olduğunun göstergesi. Bu durum, Temmuz’da olağanüstü halin sonlanmasıyla Türkiye’nin normalleşmeye başladığı yönündeki varsayımı yerle bir ediyor.”

“13 kişinin 2013’teki büyük çoğunlukla barışçıl olan “Gezi Parkı” protestolarına dair zaten suç teşkil etmeyen eylemler içinde bulundukları iddiası ile gözaltına alınmaları, aslında Türkiye yetkililerinin en ufak bir muhalefete dahi tahammül edemediğini gösteriyor.”

“Gözaltıların bir yıldan uzun süredir hakkında hiçbir iddianame bulunmaksızın tutuklu bulunan sivil toplum önderi Osman Kavala’yla ilişkilendirilmesi de ayrıca kaygı verici. Bu bir yıl içinde Kavala ile ilgili uluslararası alanda suç olarak tanımlanan herhangi bir eyleme dair hiçbir delil sunulmuş da değil. Osman Kavala ve bugün gözaltına alınan sivil toplumcular derhal ve koşulsuz bir şekilde serbest bırakılmalıdır. Türkiye’deki bağımsız sivil topluma yönelik baskılar bir an önce sona ermelidir.”

Arka plan

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün basınbilgi notuna göre gözaltına alınanlar arasında Anadolu Kültür çalışanlarının yanı sıra önde gelen sivil toplum aktörleri de bulunuyor. Gözaltına alınan kişilerin isimleriyse şöyle: Asena Günal, Ayşegül Güzel, Bora Sarı, Filiz Telek, Hakan Altınay, Hande Özhabeş, Meltem Aslan, Yiğit Ali Emekçi, Yiğit Aksakoğlu ve Yusuf Cıvır’ın yanı sıra insan hakları hukuku profesörü Turgut Tarhanlı ile matematik profesörü Betül Tanbay ve film yapımcısı Çiğdem Mater.

Gözaltıların Türkiye’nin dört şehrindeki 20 kişiyi hedef aldığı belirtiliyor. Bu kişilerin, “Gezi Parkı” protestolarına dair eylemlerden ötürü gözaltına alındığı açıklandı. Mayıs 2013’te Gezi Parkındaki küçük bir grup protestocuyu polisin şiddet kullanarak dağıtması sonrasında Türkiye’nin her yerinde büyük ölçüde barışçıl olan “Gezi Parkı” protestoları gerçekleştirilmişti. Mevcut durumda gözaltında tutulan 13 kişi arasında, Osman Kavala’nın başkanlığını yaptığı sivil toplum örgütü Anadolu Kültür ve Kavala’nın yönetim kurulu üyesi olduğu Açık Toplum Vakfı ile bağlantılı sivil toplumcular yer alıyor.

Gözaltına alınan kişilere yöneltilen suçlamalar arasında, Gezi Parkı protestolarını “derinleştirmek ve yaygınlaştırmak,” “sivil itaatsizlik ve şiddetsiz eylem” başlıkları altında aktivizm eğiticileri ve kolaylaştırıcılar davet etmek, “Gezi Parkı sürecinin” devamını sağlamak amacıyla medya faaliyetleri gerçekleştirmek ve Türkiye’ye biber gazı ithalatını durdurmak için çalışmalar yapmak bulunuyor. Doğru oldukları takdirde bile tüm bu aktiviteler, ifade, örgütlenme ve barışçıl toplanma haklarının güvence altına aldığı meşru faaliyetlerdir.