Sierra Leone: Çamur kayması sonucu gerçekleşen şok edici sayıdaki ölümlerin arkasında başarısız konut ve çevre politikaları var

Uluslararası Af Örgütü, Sierra Leone’de 3000’den fazla kişinin evsiz kalmasına neden olan çamur kaymasının ortaya çıkardığı korkunç tabloya ilişkin bir açıklama yayınladı. Açıklamada, söz konusu çamur kaymalarının, hükümetin doğru konut ve arazi politikaları uygulamaktaki yetersizliğinin insani maliyetini acımasız bir şekilde ortaya koyduğunu belirtti.

Başkent Freetown’ın Regent bölgesinde 14 Ağustos sabah saatlerinde gerçekleşen çamur kaymasında, çoğunluğu imarsız yerleşim alanlarında ikamet edenler olmak üzere, 400’den fazla kişi öldü. Hala kayıp olan yüzlerce kişiyle beraber ölümlerin ulaştığı şok edici sayıların daha da artması bekleniyor.

Uluslararası Af Örgütü Küresel Sorunlar Programı Direktör Yardımcısı Makmid Kamara konuya ilişkin şu açıklamada bulundu: ‘‘Sierra Leone’nin şu an hayat kurtarmak ve evlerini kaybedenlere yardım etmek için çok acil desteğe ihtiyacı var, ancak neden bu kadar çok insanın öldüğü sorusunu da sormalıyız. Sel bir doğal afet olmakla birlikte Freetown’daki insanlık trajedisi maalesef son derece insan eliyle gerçekleşmiş bir şey.’’ Kamara, sözlerini şöyle sürdürdü:

‘‘Yetkililerin daha önce yaşanmış benzeri olaylardan ders çıkarıp bu felaketlerin sonuçlarını önlemek veya hiç değilse en aza indirmek için gerekli sistemleri kurmaları gerekirdi. Yıkım niteliğindeki seller ülkenin başkentinde artık her yıl meydana geliyor. Fakat asgari çevre standartları ve yasalarının yeterince ciddiye alınmaması ve bu konuda gerekli düzenlemelerin olmaması nedeniyle milyonlarca Sierra Leoneli çok riskli evlerde yaşıyor.’’

Uluslararası hukuk çerçevesinde tanımlanan yeterli konut hakkı, konutun içinde yaşayanların bu gibi felaketlerden korunması da dahil olmak üzere ‘yaşanılabilir’ olmasını gerektiriyor. Ancak düzenlemelerin zayıf olması ve çevre unsurlarına yeterli ilgi gösterilmemesi Sierra Leone’de şehir planlamasının bir parçası ve bu durum çoğunlukla yapıların tehlikeli alanlara inşa edilmelerine ve emniyetsiz olmalarına neden oluyor.

2015’te başkenti vuran selde 10’dan fazla kişi öldü, binlerce kişi ise evsiz kaldı. Yüzlerce kişi, alternatif bir yerleşim alanı bulununcaya dek haftalarca ulusal stadyumda kamp kurularak yaşanmaya zorlandı. 

Makmid Kamara, ‘‘Uluslararası topluma, Sierra Leone hükümetinin acil kurtarma çalışmalarına destek olma çağrısında bulunuyoruz. Evlerini kaybeden binlerce erkek, kadın ve çocuğun acil olarak geçici konut ile temizlik ve tıbbi bakıma erişim ihtiyacı var,’’ dedi ve ekledi:

‘‘Aynı zamanda hükümeti, bu kritik zamanda yapılan acil durum yardımlarını tam anlamıyla hesap sorulabilir ve şeffaf biçimde yerine ulaştırması noktasında uyarıyoruz. Ülkenin yaşadığı Ebola krizi esnasında gösterilen çabaları mahveden kötü yönetim ve yolsuzluk tekrar etmemelidir.’’