Uluslararası Af Örgütü, Rusya’da bir kadın aktivistin sosyal medyada LGBTİ+ ile ilgili hikayelerin bağlantılarını paylaştığı gerekçesiyle ağır bir şekilde cezalandırılması üzerine bir açıklama yayımlayarak Rusya yetkililerinin “eşcinsellik propagandası yasası” isimli absürt yasayı kaldırmaları ve insan hakları aktivistlerine eziyet etmeye son vermeleri gerektiğini söyledi.

Evdokia Romanova Samara’daki bir mahkeme tarafından “internet kullanımı aracılığıyla küçük yaştakiler arasında geleneksel-olmayan cinsel ilişkilerin propagandasını yapmak” idari suçunu işlediğine karar verildi ve 50.000 Ruble (870 USD) para cezasıyla cezalandırıldı. Romanova’ya yöneltilen suçlamalar, İrlanda’daki eşcinsel evliliklere ilişkin referandum hakkında The Guardian gazetesinde çıkan bir hikaye ile St Petersburg’da düzenlenen bir LGBTİ+ sergisi hakkında Buzzfeed sitesinde yayınlanan bir makale gibi Romanova’nın Facebook’ta paylaştığı bağlantılarla ilgiliydi.

Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktör Yardımcısı Denis Krivosheev, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Evdokia Romanova’ya yöneltilen absürt suçlamalar, Rusya’da LGBTİ+ hakları alanında çalışma yapan aktivistlerin karşılaştıkları zor koşulların üzücü bir örneği. Arkadaşlar arasında bir hikayeyi paylaşmak gibi basit bir özgürlük bile çok açık bir şekilde ayrımcı ve homofobik yasalarla sınırlandırılmış durumda.”

Krivosheev, sözlerini şöyle sürdürdü: “Eşcinsellik propagandası yasası yalnızca Evdokia Romanova gibi kişileri hedef almak üzere kullanılmıyor. Bu yasa, ülkenin her yerindeki LGBTİ+ hakları aktivistleri arasında korku ve tedirginlik yaymanın aracı olarak da kullanılıyor. Rusya yetkililerine yönelik bu yasayı yürürlükten kaldırmaları ve her bireyin ifade özgürlüğü hakkına saygı göstermeleri çağrımızı yineliyoruz.”

Evdokia Romanova, Avers isimli LGBTİ+ hareketinin yerel şubesinin üyesi ve Cinsellik ve Üreme Sağlığı Hakları için Gençlik Koalisyonu’nun (YCSRR) aktif bir üyesi. 26 Temmuz’da Romanova, hiçbir şekilde haberdar olmadığı bir davada tanıklık etmek zorunda olduğu bahanesiyle yerel polis merkezine çağırıldı. Fakat orada şaşırtıcı biçimde “eşcinsellik propagandası” yapmaktan yasal soruşturmaya tabi tutulduğunu öğrendi ve kendisine yönelik soruşturma hakkında ayrıntılı bilgi edinmesine izin verilmedi.

Evdokia Romanova ve avukatına haftalar boyunca soruşturmanın neye dayanarak başlatıldığına dair  herhangi bir ayrıntı verilmedi. Romanova ve avukatı için ancak duruşmadan çok kısa bir süre önce, 5 Eylül’de dava dosyasına erişim izni sağlandı.

Romanova’yı hedef alan yasal soruşturmanın bir parçası olarak Aşırılıkçılığın Önlenmesinden Sorumlu Polis Merkezi, Romanova’nın paylaştığı, YCSRR’nin genç aktivistleri LGBTİ+ hakları için mücadeleye davet eden web sitesi bağlantısına “uzman” incelemesi yapılmasını istedi. “Uzmanlar,” web sitesi bağlantısının “geleneksel-olmayan cinsel ilişkilerin propagandasını” içerdiği, “geleneksel-olmayan cinsel yönelim oluşturma” amacı taşıdığı ve “geleneksel-olmayan cinsel yönelim hakkında özendirici bir imaj yaratmaktan” sorumlu olduğu sonucuna vardı.

Evdokia Romanova, Uluslararası Af Örgütü’ne şunları söyledi: “Bu ülkede güvenlik hissimi kaybettim. Tanımadığım kişilerden tehditler alıyorum. Bu yasa, ülkenin her yerinde LGBT’lere yönelik nefret suçlarının artmasına neden oldu. Yasa, LGBT örgütlerinin toplumun dışına itilen ve korunmasız bırakılan genç LGBT’lere yasal ve psikolojik destek sağlamasını engelliyor.”

Arka Plan

“Eşcinsellik propagandası yasası” olarak da bilinen – “küçük yaştakiler arasında geleneksel-olmayan cinsel ilişkilerin propagandasının yapılmasını” suç olarak kabul edilen yasa, Rusya’da, Haziran 2013’te çıkartıldı. Yasayla beraber 6.21 No’lu Madde, Rusya Ceza Kanunu İdari Suçlar kapsamına girerek yetkililerin “geleneksel-olmayan cinsel ilişkileri” teşvik ettiğini düşündüğü kişilere ağır cezalar verilmesini mümkün kıldı.

Uluslararası Af Örgütü, bu yasanın ifade özgürlüğünü ihlal ettiği görüşünde ve yürürlükten kaldırılması için mücadele ediyor. Haziran 2017’de İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi söz konusu yasanın ayrımcı olduğuna hükmetti.