Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) bugün bir açıklama yayımlayarak, İslamabad havaalanına vardıktan sonra gözaltına alınan Peştun insan hakları savunucusu Gülalay İsmail’in Pakistan yetkilileri tarafından derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması gerektiğini söyledi.

Gülalay İsmail, Pakistan’ın her yerinde Peştun etnik azınlığına yönelik zorla kaybetmeler, yargısız infazlar ve ayrımcılığa karşı mücadele eden barışçıl Peştun Tahafuz Hareketi’nin (PTM) destekçisidir. 

UAÖ Güney Asya Araştırmacısı Rabia Mehmood konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Gülalay İsmail derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmalıdır. Gülalay’ı gözaltına almanın veya kendisine seyahat yasağı getirmenin hiçbir haklı gerekçesi yok. Gülalay, yalnızca yürüttüğü insan hakları çalışmaları nedeniyle gözaltına alındı” dedi.

Barış Tohumları (Seeds of Peace) ağının kurucusu ve 2017 Anna Politkovskaya ödülünün sahibi Gülalay İsmail, Londra’dan dönüşünde İslamabad havaalanında gözaltına alındı.

Gülalay, İslamabad’a vardığında, isminin ülke dışına seyahat etmeyi yasaklayan “Çıkış Kontrol Listesi”nde olduğunu öğrendi.

Yetkililer, geçen yıl boyunca PTM’nin düzenlediği barışçıl yürüyüşleri yasakladı ve hareketin önde gelen bazı liderlerini gözaltına alarak bu kişilerin ülke içinde seyahat etmesini engelledi. Hareketin bazı üyeleri, sözde isyana teşvik ve siber suçlar gibi bir dizi suçlamayla da karşı karşıya kaldı.

PTM’yi destekleyen sosyal medya aktivisti Hayat Preghal, yalnızca Pakistan yetkililerini eleştirdiğine hükmedilen sosyal medya paylaşımları nedeniyle iki ay cezaevinde tutulduktan sonra 3 Ekim’de adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 

Gülalay İsmail, tutuklanmak üzere olduğunu bildirdiği Pakistan Federal Soruşturma Ajansı (FIA) ofisinden arkadaşlarına ve destekçilerine sesli bir WhatsApp mesajı gönderdi. Bu sesli mesajda, “Havaalanında gözaltına alındım” diyen Gülalay, sözlerini şöyle sürdürdü: “FIA’nın merkez şubesine getirildim. Polis, konuştuğum, Swabi [yürüyüşünde] konuşma yaptığım için beni tutuklamak üzere buraya geliyor.”

Gülalay, 12 Ağustos’ta kuzeybatıdaki Swabi kasabasında düzenlenen PTM yürüyüşünü düzenleyenler ve konuşanlar hakkında polisin hazırladığı şikayet raporunda ismi geçen 19 kişiden biriydi. PTM aktivistlerine yöneltilen suçlamalar arasında “yasadışı toplanma,” “halkı isyana teşvik” ve “kişi hürriyetinden yoksun kılma” suçlamaları bulunuyor. 

Gülalay İsmail, gönderdiği mesajda, tutuklanmasının, Pakistan’daki sivil alanın ne derece daraldığını gösteren son işaret olduğunu söyledi. “Bu, Gülalay İsmail’e veya PTM’ye yapılan bir saldırı değildir” diyen Gülalay, şöyle devam etti: “Bu, sivil özgürlüklerimize yapılan bir saldırıdır. Sesimizi yükseltme özgürlüğümüze yapılan bir saldırıdır. İfade özgürlüğümüze yapılan bir saldırıdır.”

“Bu son derece endişe verici bir adım. Başbakan İmran Han’ın kurduğu yeni hükümet, insan haklarını koruyacağını ve zorla kaybetmelerle yargısız infazlar gibi konuları ele almak için PTM üyeleriyle işbirliği yapacağını söylemişti” diyen Rabia Mehmood, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Gülalay İsmail’in tutuklanması, bu sözleri çok ciddi bir sınavdan geçiriyor. Yeni hükümet, insan hakları savunucularını susturmaya çalışmak yerine, adalet adına seslerini yükseltenler için güvenli ve kolaylaştırıcı bir ortam yaratmalıdır.”

Gülalay İsmail’in kaydettiği sesli mesaj şöyle:

“Ben Gülalay İsmail. Devlete bağlı ve devlet-dışı aktörler, yürüttüğüm insan hakları aktivizmi nedeniyle ve barışı inşa etmek adına sesimi yükselttiğim için bana hukuka aykırı bir baskı uyguluyor. İsmim bugün Çıkış Kontrol Listesi’ne alınmış. Londra’dan dönüşümde havaalanının göçmen kontrol ofisinde ismimin Çıkış Kontrol Listesi’ne alındığını öğrendim. Federal Soruşturma Ajansı’nın merkez şubesine getirildim. Polis, konuştuğum, Swabi [yürüyüşünde] konuşma yaptığım için beni tutuklamak üzere buraya geliyor. Polis beni tutuklamaya geliyor. Bu, devletin, sivil toplum örgütlerinin alanını ne ölçüde daralttığının bir örneğidir. Alan daralıyor, barış için yükselen sivil seslerin alanı kapatılıyor. Biz, barışı inşa etmek için sesimizi yükseltiyoruz… Bu, Gülalay İsmail’e veya PTM’ye yapılan bir saldırı değildir. Bu, sivil özgürlüklerimize yapılan bir saldırıdır. Sesimizi yükseltme özgürlüğümüze yapılan bir saldırıdır. İfade özgürlüğümüze yapılan bir saldırıdır.”