Uluslararası Af Örgütü bugün bir açıklama yayımlayarak Norveç parlamentosunun Afganistan’a geri gönderilmesi planlanan herkese Norveç’te geçici ikamet sağlanması yönünde oy kullanarak sığınmacıları savaşın dehşetinden koruyabilme fırsatı olduğunu belirtti.

Uluslararası Af Örgütü Göç Kampanyacısı Maria Serrano, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Afganistan’da durumun kötüye gitmeyi sürdürmesi nedeniyle Norveç’ten sığınma talep eden Afganlar bu oylamayı endişe içinde izliyor olacak.”

Serrano, sözlerini şöyle sürdürdü: “Norveç hükümetine tehlikeye geri dönmeye zorlanan Afgan’ların sayısında ciddi bir artışa işaret eden Avrupa çapındaki eğilimden kendisini ayrı tutma çağrısı yapıyoruz. Bu, Norveç’in savaş ve zulümden kaçan insanları savunarak insan haklarını desteklemesiyle bilinen bir ülke olduğunu doğrulayacaktır.”

Bu ayın başında Norveç’in göçten sorumlu bakanı Sylvi Listhaug, Afganistan’ın çok tehlikeli olması nedeniyle kendisinin bu ülkeye gitmeyeceğini kabul etti. Afganistan’da sivil kayıplar hiç olmadığı kadar yüksek boyutlara ulaştığı halde Norveç hükümeti, Afganları ülkelerine geri göndererek birçok insanı korku, belirsizlik ve insan hakları ihlalleri tehlikesine mahkum etmeyi sürdürüyor.

Eurostat verilerine göre Norveç 2016’da 760 kişiyi, 2017’nin ilk yarısında ise 172 kişiyi Afganistan’a geri gönderdi.

Uluslararası Af Örgütü, bir grup Norveçli gencin sınıf arkadaşları Taibeh Abbasi’nin Afganistan’a sınır dışı edilmesini önlemek amacıyla başlattığı kampanyayı destekliyor.

Anne ve babası Afgan olan 18 yaşındaki Taibeh, İran’da doğdu. Ailesinin 2012’de İran’dan gelerek Norveç’e sığınması nedeniyle Taibeh, Afganistan’ı hiç görmedi. Taibeh, Uluslararası Af Örgütü’ne, Kabil’e geri gönderildiği takdirde kendisini bekleyen gelecekten dolayı dehşete kapıldığını söyledi. Afganistan’ın en tehlikeli yeri olan Kabil’de insan hakları ihlalleri son derece yaygın.

Son haftalarda yüzlerce kişi, Afganistan başkentini vuran bir dizi saldırıda öldürüldü veya yaralandı. Kabil’de çok sıkı korunan Norveç büyükelçiliği dahi son yıllarda saldırıların hedefi oldu ve tehditler nedeniyle kapatılmaya zorlandı.

“Norveç’te ve Avrupa’nın her yerinde Taibeh gibi binlerce genç, kapılarının çalınıp hayatlarının sonsuza kadar değiştirilmesi korkusuyla yaşıyor. Genç insanları güvenli evlerinden kopararak savaş bölgelerine yollamak yerine Avrupa hükümetleri, hayatlarını güven içinde ve insan onuruna yakışır şekilde inşa edebilmeleri için gençlere destek olmalıdır,” diyen Maria Serrano, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Yarın Norveç parlamenterleri Avrupa için örnek olma ve insan haklarını korumanın göçle ilgili tüm politikaların merkezinde olması gerektiği mesajını verme imkanına sahip. Uluslararası hukukun açık bir ihlali olarak insanları ciddi zarar ve tehlikeye maruz bırakacak bu geri göndermeleri durdurmanın önemini kavrama ve durdurma yönünde oy kullanmaları için Norveç parlamenterlerine çağrı yapıyoruz.”

Parlamenterler 14 Kasım Salı günü Sosyalist Sol Parti’nin sunduğu önergeyi oylayacak.

Arka Plan

Birleşmiş Milletler Afganistan’a Destek Misyonu (UNAMA) verilerine göre 2016 yılında Afganistan’da 11,418 kişi öldürüldü. Ülkenin her yanında sivilleri hedef alan saldırılar düzenlendi ve bunların birçoğu Taliban ve kendilerini İslam Devleti olarak tanımlayan silahlı gruplar tarafından gerçekleştirildi. UNAMA, yalnızca 2017’nin ilk altı ayında 5,243 sivil kayıp yaşandığını belgeledi.

Bağlayıcı niteliğe sahip uluslararası non-refoulement (geri göndermeme) ilkesi, Avrupa ülkelerinin hiç kimseyi ağır insan hakları ihlallerine maruz kalabileceği bir yere geri gönderemeyeceği anlamına geliyor. Sığınmacıları, şiddetin tırmandığı bir zamanda zarara ve zulme uğrayabilecekleri Afganistan’a geri göndermek, uluslararası hukukun ihlalidir.