Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Perşembe günü aldığı kararla, Myanmar’ın insanlık suçu işleyerek Arakanlı Müslümanları Bangladeş’e sınır dışı etmesine yönelik UCM’nin soruşturma başlatma yetkisine sahip olduğuna hükmetti. Bunun üzerine bir açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) Güney Asya Direktörü Biraj Patnaik,

“Myanmar ordusunun yürüttüğü dehşet verici etnik temizlik harekatı sırasında 725.000’in üzerinde Arakanlı kadın, erkek ve çocuk Bangladeş’e sınır dışı edildi. Bu karar, çoğunlukla askerlerin üzerlerine ateş açması ve köylerini yakması nedeniyle evlerini terk etmeye zorlanan Arakanlılara adalet sağlanması yönünde atılan çok önemli bir adımdır. Mahkeme, Myanmar ordusuna kendilerinden hesap sorulacağına ilişkin çok açık bir işaret verdi” dedi.

“Zorla sınır dışı etme, Arakanlılara yönelik işlenen çok sayıda suçtan yalnızca biri. UAÖ cinayet, tecavüz, işkence, açlığa zorlama, Arakanlılara ait köylerin planlı olarak yakılması ve kara mayınları kullanımının askeri baskıların bir parçası olduğunu kapsamlı bir şekilde belgeledi” diyen Patnaik, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“UCM’nin kararını memnuniyetle karşılıyoruz, ancak uluslararası toplum bu kararı harekete geçmeye teşvik eden bir adım olarak değerlendirmelidir. Özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Myanmar’daki durumu UCM’ye taşıması gerekiyor. Böylece Mahkeme, Arakanlılara yönelik işlenen tüm insanlığa karşı suçların yanı sıra ordunun Kaçin ve kuzey Şan Eyaletlerindeki diğer etnik azınlıkları hedef alan suçlarını da soruşturabilir.”

Arka Plan

9 Nisan 2018’de Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcılığı, 25 Ağustos 2017’den beri 725.000’in üzerinde Arakanlı kadın, erkek ve çocuğun Bangladeş’e sınır dışı edildiği iddialarına yönelik UCM’nin soruşturma başlatma yetkisi olup olmadığına karar verilmesini istedi.

Myanmar’ın UCM’nin Roma Statüsü’ne taraf devlet olmaması nedeniyle sınırları dahilinde işlenen ağır suçlar aslında Mahkeme’nin bölgesel yetki alanına girmiyor. Bu durum, Myanmar yetkililerinin UCM’nin yargı yetkisine sahip olduğunu kabul etmesini veya durumun Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından UCM'ye taşınmasını engelliyor.

Fakat Bangladeş, UCM’ye taraf devlet ve sınır dışı etme insanlık suçunun Bangladeş topraklarında tamamlanması nedeniyle UCM, bu suça yönelik soruşturma yapma yetkisine sahip olduğuna hükmetti.

UCM ayrıca Arakanlıların hukuka aykırı bir biçimde ülkelerinin dışında kalması ve Bangladeş’te çok kötü koşullarda yaşaması nedeniyle UCM’nin, insanlık suçu olan ve Arakanlıları insan haklarından yoksun bıraktığı ifade edilen zulüm ve/veya ‘diğer insanlık dışı faaliyetleri’ de soruşturma yetkisine sahip olabileceğine karar verdi.