Mısır parlamentosundan 60 vekilin son derece ayrımcı bir yasa teklifiyle ülkede ilk kez açıkça eşcinseller arasındaki cinsel ilişkinin suç haline getirilmesini önermesi hakkında Uluslararası Af Örgütü bir açıklama yayımladı. Açıklamada bu yasa teklifinin,  22 Eylül’de Kahire’de bir konserde gökkuşağı bayrağı açılmasından sonra yetkililerin LGBTİ+’lara yönelik uygulamaya başladığı benzeri görülmemiş baskıların son halkası olduğu belirtildi

Yasa teklifi, “eşcinselliği” ilk kez tanımlıyor ve beş yıla – hatta yasanın farklı maddeleri gereğince kişinin birden fazla suçtan hüküm giydiği durumlarda 15 yıla – kadar hapis cezası olmak üzere eşcinsellik için daha sert cezalar öngörüyor.

Uluslararası Af Örgütü Kuzey Afrika Kampanyalar Direktörü Najia Bounaim konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Mısır yetkilileri LGBTİ+’ları hedef alan saldırgan bir baskı uygulamaya başlayalı bir aydan fazla oldu. Bu sürede 70’i aşkın kişi tutuklandı ve bazıları işkence olarak tanımlanabilecek anal muayeneye maruz bırakıldı. Bu ayrımcı yasa Mısır’da insan haklarıyla ilgili çok büyük bir gerilemeye neden olmanın yanı sıra cinsel hakların tabutuna çakılan son çivi olabilir.”

Bounaim, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kabul edildiği takdirde bu yasa, insanların varsayılan cinsel yönelimleri nedeniyle damgalanmasının ve istismar edilmesinin toplumda daha güçlü bir şekilde yerleşmesine neden olabilir. Hiç kimse gerçek veya varsayılan cinsel yönelimi nedeniyle ayrımcılık, tehdit veya hapis cezasıyla yüz yüze gelmemelidir. Mısır yetkilileri yasa teklifini acilen rafa kaldırmalı ve bu kaygı verici homofobik zulme son vermelidir.”

Liberal “Özgür Mısırlılar” partisi vekili Riad Abdülsettar, parlamento üyelerinden en az 67 imza toplayarak yeni yasa teklifini sundu. Yasa teklifi, parlamento tarafından gözden geçirilerek müzakere edildikten sona parlamentonun lehte oy kullanması halinde cumhurbaşkanının onayına sunulacak.

Yedi maddeden oluşan yasa teklifi, “eşcinsel davranışlar” olarak tarif ettiği eşcinseller arasında cinsel ilişkide bulunmaya beş yıl hapis cezasına kadar varan cezalar öngörüyor. “Eşcinselliği özendirmek veya teşvik etmek” olarak tanımlanan davranışlar için de beş yıla kadar hapis cezası bu yasa ile verilebiliyor.

Bugüne dek Mısır yetkilileri, eşcinsel ilişkide bulunduğundan şüphe edilenler hakkında aldığı kararlarda “fuhuşla mücadele” yasasına (10. Madde/1961) dayanarak “alışkanlık haline gelen ahlaksızlık” suçlamasını yöneltiyordu ve bu suçun cezası üç yıla kadar hapis cezasıydı.

Yasa teklifi aynı zamanda LGBTİ+ buluşmaları veya partilerinin işitsel veya görsel yayınlar aracılığıyla ya da sosyal medya üzerinden kamuya açık tanıtımının veya reklamının yapılmasını yasaklıyor. Bu gibi faaliyetler için üç yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. LGBTİ+ sembol veya işaretlerini sergilemek ya da bu gibi ürünleri üretmek, tanıtımını yapmak, satmak veya pazarlamak için de üç yıl hapis cezası verilebilir.

Yasa, tarif ettiği suçlardan hüküm giyenlerin kendilerine verilen hapis cezasını doldurduktan sonra bir o kadar da denetimli serbestlik dönemi geçirebileceklerini ifade ediyor. Uluslararası Af Örgütü, Mısır’da denetimli serbestlik altındaki kişilerin çoğunlukla yerel bir polis merkezinde günde 12 saat kalmaya zorlandığını, yani aslında özgürlüklerinden mahrum bırakıldığını ortaya çıkardı.

Bunlara ek olarak yasa, yetkililere çok okunan iki ulusal gazetede hüküm giyen kişilerin isimlerini ve aldıkları cezaları yayımlayarak onları kamusal olarak “utandırma” izni veriyor ve bu nedenle gey olduğu varsayılan kişilere yönelik halihazırda son derece yaygın olan damgalamayı körüklüyor.

Uluslararası Af Örgütü Kuzey Afrika Kampanyalar Direktörü Najia Bounaim, konu hakkında yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi: “Bu yasa teklifi – zaten suç olmaması gereken – eşcinsel ilişkileri suç haline getirmekle kalmıyor, aynı zamanda gerçek ya da varsayılan cinsel yönelimleri nedeniyle insanların damgalamasını, aşağılanmasını ve nefreti körüklemeyi hedefliyor.”

Bounaim, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Geçen ay Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi ile Elize Sarayı’nda görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da dahil olmak üzere dünya liderleri, bu homofobik baskı uygulamalarını çok açık bir şekilde kınamalıdır. Avrupa başkentlerinde Mısır Cumhurbaşkanını karşılamak üzere kırmızı halı sermek ve yeni anlaşmalar imzalamak yerine dünya liderleri sahip oldukları gücü kullanarak, Mısır parlamentosunun bu son derece baskıcı yasa teklifini düşürmesini güvence altına almalıdır.”

BM İnsan Hakları Komisyonu’nun 1994 tarihli kararına göre hemcins yetişkinlerin özel alanlarında karşılıklı rızaya dayalı cinsel ilişkiye girmesini suç haline getirmek, Medeni ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme tarafından güvence altına alınan mahremiyet hakkının ihlalidir.

Toplu tutuklamalar

Bireysel Haklar Mısır İnisiyatifi’nin bildirdiğine göre LGBTİ+’lara yönelik baskı uygulamalarının başladığı 22 Eylül’den beri, çoğunluğu internette arkadaşlık uygulamalarıyla tuzağa düşürülerek Mısır’ın farklı vilayetlerinden en az 75 kişi tutuklandı.

Tutuklananlar arasında en az beş erkek işkence olarak tanımlanabilecek anal muayeneye maruz bırakıldı ve en az 20 kişi hızla gerçekleştirilen duruşmalar sonucunda altı ay ile altı yıl arasında hapis cezalarına mahkum edildi. Gözaltına alınanların geri kalanı çeşitli cezaevleri ile polis merkezlerinde tutuluyor ve savcılar tarafından sorgulanmayı bekliyor.