Uluslararası Af Örgütü yeni bir rapor yayımlayarak şiddetin hüküm sürdüğü El Salvador, Guatemala ve Honduras’ta yetkililerin yeterli koruma sağlamaması yüzünden lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve intersekslerin (LGBTİ+) yaşamlarının ve güvenliklerinin daha fazla tehlike altında olduğunu ve mecburen ülkelerini terk ederek gittikleri Meksika’da da daha fazla tehlikeyle karşı karşıya olduklarını belirtti.

Hiçbir Yer Güvenli Değil başlıklı rapor; El Salvador, Guatemala ve Honduras’ta suç çeteleri ve güvenlik güçleri mensuplarının hızla artan ayrımcılık ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetinden kaçan eşcinsel erkek ve trans kadın mültecilerin karşılaştığı tehlikeli yolculukları ortaya çıkarıyor.  Bunun yanı sıra rapor, Meksika yetkililerini LGBTİ+ mültecileri Meksika içinde seyahat ederken karşılaştıkları ihlaller ile istismarlardan korumakta yetersiz kalmakla suçluyor ve ABD’de göçmenlerin uzun süreli ve sistematik gözaltılar sırasında yaşadıkları dayanılmaz deneyimlerin altını çiziyor.

Uluslararası Af Örgütü Amerikalar Direktörü Erika Guevara-Rosas, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Orta Amerika’da insanlar cinsel kimlikleri nedeniyle çok şiddetli ayrımcılığa maruz kalıyor ve kesinlikle sığınacak güvenli bir yerleri yok.” Guevera-Rosas, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Evlerinde korkutulmuş ve yurtdışında sığınma ararken de istismara uğramış bu kişiler şu an Amerika’nın en zor durumda olan mültecileri arasında yer alıyor. Onlar en ağır şiddete maruz kalırken Meksika ve ABD’nin olan biteni izlemekle yetinmesi, en basit ifadeyle, suçtur.”

El Salvador, Guatemala ve Honduras dünyanın en yüksek öldürme oranlarına sahip olan ülkeler arasında – resmi rakamlara göre ülkede yaşayan her 100.000 kişiden El Salvador’da 81.2, Honduras’ta 58.9 ve Guatemala’da 27.3’ü öldürülüyor.

Uluslararası Af Örgütü ile görüşen mülteci ve sığınmacıların çoğu, ülkelerinde devamlı maruz kaldıkları – suç çetelerinin gerçekleştirdiği fiziksel saldırılar ve gasp ile öldürmeler de dahil olmak üzere – ayrımcılık ve şiddetten kaçmak dışında bir seçenekleri olmadığını hissettiklerini söyledi.

Ülkelerinde cezasızlık ve yolsuzluğun yüksek seviyelerde olması, yetkililerin LGBTİ+’lara yönelik suç işleyenleri, özellikle de saldırılardan güvenlik güçleri sorumlu olduğunda cezalandırmayacağı anlamına geliyor.

Honduraslı bir sivil toplum kuruluşu olan Cattrachas’ın verilerine göre 2009 ile 2017 yılları arasında Honduras’ta 264 LGBTİ+ öldürüldü. Çoğu vakada sorumlular adalet önüne çıkarılmadı.

Honduraslı Carlos, gey olduğu için bir suç çetesinin şiddetli saldırısına uğradı ve ölüm tehdidi alarak Meksika’ya kaçmaya zorlandı.

Carlos, Uluslararası Af Örgütü’ne şunları söyledi: “Bazı arkadaşların başına gelenler nedeniyle [istismarı] bildirmeye çalışmadım. Bir arkadaşım uğradığı istismarı bildirir bildirmez bunu yapanlar onu yakalamak için evine gitti. Bu yüzden Meksika’ya kaçtı. Başka bir arkadaş başına gelenleri bildirdikten hemen sonra öldürüldü.”

Korku dolu bir yolculuk

Uluslararası Af Örgütü, belgelediği vakalarda, Orta Amerika’da eşcinsel erkek ve trans kadınların uğradıkları şiddetin ülkelerini terk ettikten sonra da devam ettiğini tespit etti.

Rapor için görüşme yapılan kişilerin çoğu, LGBTİ+’lara yönelik şiddetin yüksek seviyelerde yaşandığı Meksika’da kamu görevlileri tarafından da olmak üzere ayrımcılık ve şiddete maruz kalmaya devam ettiklerini söyledi. Birçoğu, ülkelerinde onları tehdit eden suç çetelerinin güney Meksika sınırında aktif olması nedeniyle Meksika’da güvende hissetmediğini de belirtti.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin gerçekleştirdiği bir çalışmaya göre 2016 ve 2017 yılında Orta Amerika’da görüşülen LGBTİ+ mültecilerin üçte ikisi Meksika’da cinsel şiddete ve toplumsal cinsiyet kimliğine dayalı şiddete uğradı.

Çok sayıda eşcinsel erkek ve trans kadın, Uluslararası Af Örgütü’ne, ülkelerine geri gönderilmeleri halinde karşılaşabilecekleri büyük tehlikelere rağmen Meksika’da sığınma başvurusunda bulunma haklarıyla ilgili gerektiği gibi bilgilendirilmediklerini ifade etti. Ayrıca, Meksika’da yaşadıkları insan hakları ihlallerini yetkililere bildirdikten sonra da soruşturmalarla ilgili hiçbir gelişmeden haberdar edilmediklerinden şikayet ettiler.

Carlos, Uluslararası Af Örgütü’ne, Meksika’da göçmen bürosu yetkililerinin onu sığınma talebinde bulunmaktan vazgeçirmeye çalıştığını söyledi. Carlos bunları göz ardı ederek sığınma başvurusunda bulundu ve hala kararın açıklanmasını bekliyor.

Meksika’nın bir ucundan diğerine süren tehlikeli yolculuktan sağ kalarak ABD sınırını geçmeyi başarabilen bir grup trans kadın, ABD’deki gözaltı merkezinde maruz kaldıkları muameleden şikayet etti. Diğerleri ise ABD ve Meksika’dan sınır dışı edilerek ülkelerine, yani çaresizce kaçmaya çalıştıkları kabusa geri gönderildi.

El Salvadorlu 25 yaşındaki trans kadın Cristel, Uluslararası Af Örgütü’ne, Nisan 2017’de Meksika-ABD sınırından geçer geçmez ABD’de bulunan göçmen merkezinde bir hücrede tek başına tutulduğunu söyledi.

Bundan bir hafta sonra Cristel, sekiz erkekle birlikte küçük bir koğuşa konuldu. Sonuçta sığınma talebi reddedilerek El Salvador’a geri gönderildi ve ülkesindeki suç çeteleri onu tehdit etmeye devam ediyor.

Cristel, Uluslararası Af Örgütü’ne, “Yasadışı bir durumda olmak istemiyorum. Yalnızca yaşamak ve güvende olmak istiyorum,” dedi.

Erika Guevara-Rosas, konuya ilişkin açıklamalarını şöyle sonlandırdı:  “El Salvador, Honduras, Guatemala, Meksika ve ABD yetkilileri Amerika kıtalarında en zor koşullarda yaşayan insanları korumakta ne ne kadar yetersiz kalırlarsa o kadar kan da ellerine bulaşacak.

Bu hükümetler, bölgede LGBTİ+’lara yönelik yaygın şiddetle mücadele etmek için acilen kararlı adımlar atmalı ve politikaları ile uygulamalarını, ihtiyacı olan herkesin uluslararası korumaya erişimini güvence altına alacak şekilde geliştirmelidir.”

Daha fazla bilgi için:

Hiçbir Yer Güvenli Değil: Cinsel yönelimleri ve/veya cinsiyet kimlikleri nedeniyle Meksika’ya sığınma başvurusunda bulunan Salvadorlular, Guatemalalılar ve Honduraslılar (Rapor, 27 Kasım 2017, İngilizce)

ABD-Meksika: Trump’ın sınırlarda uyguladığı baskı, mültecileri tehlikeli bir belirsizliğe sürüklüyor (Haber/Rapor, 15 Haziran 2017, İngilizce)

Evim Güzel Evim? “Kalırsam öldürüleceğim” (Makale, 14 Ekim 2016, İngilizce)

Evim Güzel Evim?: Mültecilerin yaşadığı insanlık krizinin derinleşmesinde Honduras, Guatemala ve El Salvador’un rolü (Rapor, 14 Ekim 2016, İngilizce)