Uluslararası Af Örgütü, İran yetkililerinin cinayet suçu işlediği sırada yalnızca 15 yaşında olan genç bir erkeği infaz ettiğini öğrenmekten çok büyük öfke duyuyor.

22 yaşındaki Ali Kazemi’nin 30 Ocak sabahı Buşehr’de bulunan bir cezaevinde asılarak öldürüldüğü öğrenildi. Kazemi’nin ölüm cezasının infazı, İran hukukunun gerektirdiğinin aksine avukatına hiçbir bildirimde bulunulmadan planlandı ve gerçekleştirildi.

Uluslararası Af Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktör Yardımcısı Magdalena Mughrabi, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İran, bu hukuk dışı infazı gerçekleştirerek, suç işlediği sırada çocuk olan kişileri infaz etmekte dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olmakla ilgili utanç verici konumunu sürdürmek niyetinde olduğunu etkin bir şekilde ilan ediyor.”

“Bu infaz, suç işlediği sırada 18 yaşın altında olanlara yönelik ölüm cezasına başvurulmasını mutlak şekilde yasaklayan uluslararası hukukun teminat altına aldığı çocuk haklarına yapılan çok açık bir saldırıdır,” diyen Mughrabi, sözlerini şöyle sonlandırdı:

“İran’ın yargı erki başkanının çocuk suçluların infazlarıyla ilgili duruma müdahale ederek erteleme yasası çıkarmasının zamanı çoktan geldi. İran milletvekilleri Ceza Kanunu’nda değişiklik yapmalı ve suç işlediği sırada 18 yaşın altında olan kişilere ölüm cezası verilmesini yasaklamalıdır.”

Ali Kazemi, Mart 2011’de kavga ettiği bir erkeği bıçaklayarak öldürdüğü gerekçesiyle cinayet işlemekten mahkum edildi. Suçu işlediği sırada Kazemi yalnızca 15 yaşındaydı.

Uluslararası Af Örgütü, Buşehr’deki cezaevi ve yargı yetkililerinin, Ali Kazemi’nin infaz edilip edilmeyeceği ve infazın ne zaman gerçekleştirileceğiyle ilgili Kazemi’nin ailesine çelişkili açıklamalar yaparak eziyet ettiğini anlıyor.

29 Ocak’ta ailesine Ali Kazemi’nin infazının ertesi gün gerçekleştirilmesinin planlandığı ve onu son kez ziyaret etmek için Buşehr cezaevine gitmeleri gerektiği söylendi.

Fakat aynı akşam Kazemi’nin ailesine infazın durdurulduğu belirtildi. 30 Ocak sabahı yetkililer, Kazemi’nin ailesini arayarak infazın yapılmadığıyla ilgili yeniden güvence verdi. 30 Ocak öğle saatlerinde ise Ali Kazemi’nin ailesine infazın çok kısa süre önce gerçekleştirildiği söylendi.

Ali Kazemi, suç işlediği sırada 18 yaşından küçük olan Amir Hüseyin Purcafer’in 4 Ocak’ta infaz edilmesinin üzerinden bir ay bile geçmeden öldürüldü.

Uluslararası Af Örgütü 2005 ile 2018 yılları arasında 18 yaşın altındayken işledikleri suçlar nedeniyle İran mahkemeleri tarafından mahkum edilen 87 kişinin infaz edildiğini kaydetti. 2017’de ölüm cezası infaz edilen dört kişi ile 2018’de şimdiye dek infaz edilen iki kişi de buna dahil. Uluslararası Af Örgütü İran’da 18 yaşından küçükken işledikleri suçlar nedeniyle ölüm cezasının infaz edilmesini bekleyen en az 80 kişi bulunduğunu belirledi.

Arka Plan

Çocuk Hakları Sözleşmesi, 18 yaşın altındaki kişilerin işledikleri suçlar için ölüm cezasına başvurulmasını çok açık bir şekilde yasaklar.

Ayrıca, 18 yaşından küçük kişilerin daha az olgun ve daha az kusurlu olduğunun kabulüyle muamele görmesi ve kesinlikle yetişkinler için öngörülen cezaların aynılarıyla karşı karşıya kalmamaları gerektiği Sözleşme ilkelerinde açıkça belirtilmiştir.

Uluslararası Af Örgütü, suçun niteliği, failin özellikleri ya da devletin mahkumu öldürmek için kullandığı yöntem her ne olursa olsun istisnasız tüm davalarda ölüm cezasına karşı çıkıyor. Uluslararası Af Örgütü, ölüm cezasına başvurmayı sürdüren tüm ülkelere nihai olarak ölüm cezasını tamamen yürürlükten kaldırma amacıyla öncelikle infazların ertelenmesi yasası çıkarmaları için defalarca çağrıda bulundu.