Uluslararası Af Örgütü, dün onaylanan ve kendisini İslam Devleti (İD) olarak adlandıran silahlı grubu Irak’ta işlediği savaş suçları ve gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerinden sorumlu tutmayı hedefleyen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararının, tehlike arz eden cezasızlık kültürünü ortadan kaldırmakta yetersiz kaldığını ve ihlalleri daha da kışkırtabileceğini söyledi.

Birleşik Krallık tarafından oylamaya sunulan ve oybirliğiyle alınan karar, ağır suçlara ilişkin kanıtların toplanması, muhafaza edilmesi ve incelenmesi için Irak hükümetine destek verecek uzmanlardan oluşan bir “Araştırma Ekibi” kurulmasını öngörüyor. Ancak karar, çatışma esnasında Irak güçleri ve diğer grupların işledikleri savaş suçları da dahil olmak üzere ağır uluslararası hukuk ihlalleri karşısında hesap verebilirliklerini güvence altına alacak hiçbir hüküm içermiyor.

Uluslararası Af Örgütü’nün New York’taki BM Ofisi Başkanı Sherine Tadros konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İD üyelerinin Irak’ta uyguladığı vahşetin mağdurları için adaletin tesis edilmesine yardımcı olacak girişimler elbette memnuniyet vericidir. Fakat bu kusurlu karar, çatışmanın ağır ihlaller ve suçlar işlemiş diğer tüm taraflarına adaletin üstünde olduklarına dair tehlikeli bir mesaj veriyor.”

Tadros, sözlerini şöyle sürdürdü: “Uluslararası hukuka göre suç olan eylemlerin Irak’taki tüm mağdurları adaleti hak ediyor. Söz konusu karar ise birçok mağduru bu haktan yoksun bırakıyor ve daha fazla istismarı kışkırtacak, tehlikeli bir ‘galibin adaleti’ kültürünü pekiştirme tehdidi taşıyor. Bu nedenle BMGK’dan, bu kararı, Irak’taki çatışmanın tüm taraflarınca işlenmiş suçların ve ihlallerin mağdurları için adaletin ve hesap verebilirliğin sağlanması yolunda ilk adım olarak değerlendirmesini talep ediyoruz.”

BM’den bir özel danışmanın başkanlık edeceği “Araştırma Ekibi,” İD üyelerinin Irak’ta işledikleri savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırıma ilişkin kanıtları toplayacak ve muhafaza edecek.

Uluslararası Af Örgütü, Irak’ta İD’nin yanı sıra Irak hükümeti güçleri, paramiliter milisler ve koalisyon güçlerinin gerçekleştirdikleri çok çeşitli uluslararası insani hukuk ihlalini belgeledi. Uluslararası Af Örgütü’nün en son yayımladığı, Bedeli ne olursa olsun: Batı Musul’da sivil felaket başlıklı rapor, Irak ve koalisyon güçlerinin Musul’un İD kontrolünden geri alınması sırasında siviller üzerinde yıkıcı bir etki bırakan ihlalleri ayrıntılı bir şekilde ortaya koydu. 

Sherine Tadros, “Irak topraklarında kontrolü olan bir grup olarak İD’nin yenilgisi yaklaştıkça Iraklıların, Irak’ta yaşayan herkes için geçerli olacak yeni bir adalet ve hesap verebilirlik dönemine girdiklerini hissetmesi her zamankinden daha önemli,” dedi. Tadros sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Bu ilkeler, suçların ve ihlallerin tüm sorumlularına eşit bir şekilde uygulanmalıdır. Adaleti tüm mağdurlar için tesis etmekte başarısız olmak, daha fazla ötekileştirme, istismar ve şiddet döngüsü yaratmaktan başka sonuç vermeyecek.”