Uluslararası Af Örgütü Endonezya Şubesi İdari Direktörü Usman Hamid bir açıklama yayımlayarak, batı Papua’da bulunan Asmat köyündeki sağlık kriziyle ilgili haber yapan BBC’ye bağlı üç medya çalışanının 3 Şubat Cumartesi günü bölgeden çıkarılması hakkında şunları söyledi:

“Üç medya çalışanının bölgeden çıkarılması, ifade özgürlüğü hakkının açıkça ihlal edilmesidir. Endonezya yetkililerinin kararı, Cumhurbaşkanı Joko ‘Jokowi’ Widodo’nun 2015’te söz vermesine rağmen Papua’nın hala yabancı gazetecilere açık olmadığını gösteriyor.”

“Sadece Asmat’ta yaşanan sağlık krizini yetkililerin nasıl ele aldığıyla ilgili düşüncelerini ifade ettikleri ve ordunun ‘aşağılayıcı’ bulduğu bir tweet nedeniyle BBC’ye bağlı çalışanlardan Papua’yı terk etmelerini istemek ölçüsüz bir tepkidir.”

Papua’ya bağlı Timika kasabasında bulunan göçmen dairesinin Avustralya vatandaşı BBC gazetecisi Rebecca Henschke’nin pasaportuna el koyduğu da belirtildi. Diğer iki medya çalışanı, Dwiki ve Affan ise Endonezyalı. Usman Hamid, konuya ilişkin sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Asmat’ta ortaya çıkan ve şimdiye dek en az 71 çocuğun ölmesine yol açan kızamık ve yetersiz beslenme salgınına uluslararası medyada yer verilmesi, bölgede olup bitenlerle ilgili tüm dünyayı bilgilendirmek açısından çok büyük önem taşıyor. Bu aynı zamanda hükümetin salgının üstesinden gelme çabaları üzerinde son derece gerekli bir kontrol ve denge mekanizması olarak da iş görüyor. Yetkililer, eleştirilerle ilgili daha az alınganlık göstermeli ve bu kararı bozarak gazetecilerin cezalandırılma korkusu yaşamadan meşru çalışmalarını yürütebilmelerine izin vermelidir.”

Arka Plan

Bağımsız Gazeteciler Birliği’nin (AJI) bildirdiğine göre BBC’nin Endonezya editörü Rebecca Henschke ile yazarlar Dwiki ve Affan, Rebecca Henschke’nin bir tweet atarak Asmat’ta yaşanan kızamık ve yetersiz beslenme salgını için temin edilen yardımlardan bahsetmesi sonrasında Papua’yı terk ederek Cakarta’ya dönmeye zorlandı.

Rebecca Henschke’nin 1 Şubat’ta paylaştığı tweet, hükümetin verdiği gıda malzemelerinin yalnızca çabuk hazırlanabilen erişte, tatlı meşrubat ve bisküviden oluştuğunu belirtiyordu. Papua’da bulunan Cendrawasih ordu merkezi, BBC’ye bağlı üç çalışanın bu tweet nedeniyle bölgeden çıkarıldığını medyada doğruladı. Ordu, Rebecca Henschke’nin “Asmat halkı ile bölgede görevini yapan Ordunun duygularını inciten yanlış bilgi” verdiğini söyledi.

Dwiki, Asmat’a bağlı Agats kasabasında yerel polis tarafından sorgulandıktan sonra cuma günü Cakarta’ya gitmek üzere uçağa bindirildi, Affan ve Rebecca ise Mimika göç dairesi tarafından cumartesi gününe kadar sorgulandı. Sorgulama sonrasında Asmat’ta haber yapmaya devam edemeyeceklerine karar verilen Rebecca ve Affan, güvenlik görevlileri eşliğinde Timika havaalanına getirildi ve cumartesi sabahı Cakarta’ya giden bir uçağa bindirildi.

Cumhurbaşkanı Widodo’nun Papua’yı ziyaret izni için başvuruda bulunan yabancı gazeteciler üzerindeki sınırlandırmaları Mayıs 2015’te kaldırmasına rağmen bu karar henüz tam olarak uygulanmıyor. Bağımsız Gazeteciler Birliği, 2017’den beri en az sekiz yabancı gazetecinin Papua’da haber yaptıkları sırada gerekli vizeleri olmadığı gerekçesiyle sınır dışı edildiğini kaydetti.