20 Haziran Dünya Mülteciler Günü'nde açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin uluslararası barış ve güvenliği sağlama konusunda olağanüstü bir şekilde başarısız olduğunu dile getirdi. Örgüt, Güvenlik Konseyi üyelerine, sivilleri korumak ve milyonlarca insanın evlerinden edilmesini engellemek için daha kararlı bir şekilde hareket etme çağrısında bulundu.

Güvenlik Konseyi'nin, ve bazı durumlarda BM Genel Sekreterliği'nin, Irak, Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan ve Suriye'de süregelen çatışmalara yönelik etkisiz ya da geç gelen tepkileri, şiddet sarmalının artmasına ve sayısız topluluğun, anlamlı bir eyleme geçilmeden -o da eğer geçilirse- yıkıma uğramasına yol açtı.

Uluslararası Af Örgütü Küresel Sorunlar Direktör Yardımcısı Şerif Elsayid-Ali “Diplomatlar yöntem sorunlarını tartışırken, evler yakılıp yıkılıyor ve aileler kaçmaya zorlanıyor. Uzun ertelemeler ve veto edilen kararlar BM'nin sözde gücünü başına dert oluyor" diye konuştu.

BM barış gücünün Orta Afrika Cumhuriyeti'ne geç konuşlandırılması, binlerce kişinin daha birlikler bölgeye ulaşmadan çoktan zorla kaçması anlamına geliyor.

Güvenlik Konseyi'nin Suriye'de yaşananları Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne sevk etme konusundaki tekrar eden başarısızlığı ve bunun hesap verilebilirlik konusunda bir eksikliğe yol açması, dünyanın en büyük yerinden edilme krizine katkı sundu.

Bu sırada Suriye ile ilgili eyleme geçme konusunda anlamlı her türlü eylemin önünü kesen ülkeler küresel mülteci krizine en az katkıyı sağlamıştır. Mesela Rusya ve Çin'in 2013 yılında kapısını açtığı mülteci sayısı sıfırdır.

Benzer ekonomik dezajantajlarına rağmen, gelişmekte olan ülkelerden İran, Ürdün, Lübnan, Türkiye ve Pakistan mültecilere kapılarını açarak krizin yükünü sırtlayan ilk beş ülke oldu.

• 2013'te Ürdün, Lübnan ve Türkiye sadece Suriye'den 1,524,979 mülteci aldıklarını kayıtlarına geçirdi.
• Buna tezat olarak ABD'nin kayıtlarına göre 2013'te ülke sadece 36 Suriyeli mülteciye kapılarını açmış - başka ülkelerden ise binlerce mülteciye ev sahipliği yapmış.
• Avrupa Birliği üyesi 28 ülke 30,498'yi yeniden yerleştirme konusunda söz verdi fakat bunların 25.500'ü Almaya'ya yerleştirilecek.
• 2013'te en az 435,000 kişi Avurpa Birliği'ne sığınma talebinde bulundu ama sadece 136,000 kişi buna hak kazanabildi.

Yunanistan

Başetmeleri gereken mültecilerinin sayısının azlığına rağmen, gelişmiş dünya ülkeleri genelde mülteci ve sığınmacıları insan hakları ihlallerine maruz bırakıyor. Yunanistan sık sık koruma, güvenlik ve Avrupa'da daha iyi bir gelecek arayışı ile sınırlarına gelen mülteci ve sığınmacıları şiddet ve gözdağı ile karşılıyor.

Uluslararası Af Örgütü insanların çırılçıplak soyulduğu, eşyalarının çalındığı ve Türkiye sınırına itilmeden başlarına silah dayandığı birkaç vakayı belgeledi. 

Avustralya

Dünyanın en düşük nüfus yoğunluğuna sahip olan Avustralya da kabahatli ülkelerden biri. Avustralya, Nauru ve Manus Adaları, Papua Yeni Gine'deki açık deniz işlem merkezlerinde mülteci ve sığınmacılara yönelik gerçekleştirilen ağır insan hakları ihlallerini saklıyor.

Yeterli gölge ya da korunacak yer olmadan boğucu sıcağa maruz kalan ve sıkışık yerleşkelerde tutulanların yeteri kadar su ve tıbbi yardıma erişmesi engelleniyor. Çoğu Avustralya'ya ulaşma çabaları içinde hayatlarını riske atıyor.

Elsayid-Ali “Şimdi gelişmiş ülkelerdeki hükümetlerin 'biz' ve 'onlar' diye düşünmeye bir son vermesi gerekiyor. Mülteciler ve sığınmacılar korkunç bedeller ödedi - korunmayı, insani ve onurlu bir şekilde muamele görmeyi hakediyorlar" dedi.