Her gün binlerce kişi, savaşlar, çatışmalar, ayrımcılık, açlık, zulme uğrama tehdidi gibi nedenlerle doğduğu ve büyüdüğü ülkeleri terk ederek çoğunlukla sonu bilinmez bir yola çıkıyor. Peki günlük hayatında ya da okuduğun bir haber üzerine düşünürken, daha güvenli bir yer bulma umuduyla yola çıkan insanları istemeden de olsa suç ile ilişkilendiriyor olabilir misin? Nasıl mı? 

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 14. Maddesi’ne göre, “Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.” 

Yani kişiler, zulme uğrama tehdidinden kaçarak Türkiye’ye ya da dünyanın herhangi bir ülkesine geldiklerinde uluslararası sözleşmelerden doğan haklarını kullanmış olurlar. Bir kişiyi veya grubu uluslararası sığınma arama hakkını kullandığı için ya da daha basit bir ifadeyle sınırı geçtiği için ‘kaçak’, ‘yasa dışı’ gibi ifadelerle nitelemek o kişileri suç ile ilişkilendirir. Tüm dünyada 25 milyon 400 bin civarında mülteci bulunuyor. Tüm bu insanların ‘yasa dışı’ kişiler olduğunu düşünmek elbette gerçekçi değildir. 

Devletler, uluslararası hukuk gereğince sahip oldukları yükümlülükleri yerine getirmemek için göçmen, sığınmacı ve mültecileri kriminalize ederek sanki ‘suç ile savaşıyormuş’ izlenimi verebilir. Bu yolla güvenlik politikaları adı altında insanları zulme uğrama riski altında bulundukları topraklara geri gönderebilir ya da insanları daha güvenli bir gelecek kurma hayali kurdukları topraklara almayabilirler. Örneğin çok sayıda ülkede insanlar sadece düzensiz göçmen oldukları için aylarca ve hatta bazen yıllarca alıkonulabiliyor. Ayrıca göçmen karşıtı hareketlerin kullandığı bu söylem, göçmenlerin nefret söylemi veya ayrımcı politikalara hedef olmasını kolaylaştırıyor. Tüm bunlar sistematik bir politikanın sonucudur ve yanlıştır. 

Devletler; mültecilerin, sığınmacıların ve göçmenlerin güvende olmasını, işkenceye ve ayrımcılığa uğramamasını ve yoksulluk içinde yaşamamasını sağlamak zorundadır. Sen de sadece bu kişilere yönelik olarak kullandığın ifadeleri değiştirerek ve çevrendeki insanların hatalı kullanımlarını uyararak devletleri politikalarını değiştirmeye çağırabilirsin!

Bir olguyu nasıl tanımladığın ona dair izleyeceğin yolu da belirler. Kişileri suç ile ilişkilendirmek devletlerin hak ihlallerinde bulunmasının önünü açarken, aynı kişileri göçmen, mülteci veya sığınmacı olarak niteleyerek devletlere bu kişilere yönelik sosyal politikalar geliştirilmesi çağrısında bulunabilirsin. 

DİLİNİ DEĞİŞTİR, BAKIŞI DEĞİŞTİR!

Daha fazlasını öğren: Mülteci Hakları, Kavramlar ve Devletler Neden Mültecileri İyi Karşılamalı