Bu yıl Uluslararası Af Örgütü için yoğun bir yıl oldu ama dünya çapında pozitif değişimler yaşandı. Yasalar yeniden yazıldı, ödüller kazanıldı, düşünce mahkumları serbest bırakıldı ve destekçilerimiz insanların işkence, taciz ve haksız tutuklanmaya maruz kalmadan hayatlarını sürdürebilmeleri için tutkuyla kampanyalar yürütmeye devam etti. İşte bu yılın insan hakları kazanımları…

Ocak

Küresel: Sağlık çalışanlarının COVID-19 pandemisi döneminde dünya çapında nasıl teşhir edildiği, susturulduğu ve saldırıya uğradığına dair çığır açan Uluslararası Af Örgütü raporu sayesinde Mısır’da tutulan İbrahim Badawi isimli bir doktor ve Ahmad al-Daydoumy isimli bir dişçi bu yılın Ocak ve Mart aylarında serbest bırakıldı. Badawi ve al-Daydoumy, Af Örgütü’nün araştırmasında ortaya koyduğu “yanlış haber yayma” ve “terör” gibi muğlak ve geniş kapsamlı suçlamalarla 2020’de Mısır’da keyfi olarak gözaltına alınan sayısız sağlık çalışanlarından yalnızca ikisiydi.

Şubat

Sri Lanka 'da zorla yakılmaya karşı protesto düzenleyen insanar ©AFP via Getty Images.

Sri Lanka: COVID-19’un Sri Lanka’da yayılmasından sonra Müslüman topluma mensup bazı kişilerin naaşları, ölenlerin yakınlarının itirazlarına rağmen yetkililerin talimatıyla zorla yakılmıştı. Uluslararası Af Örgütü, Sri Lanka yetkililerine COVID-19’un yayılmasını engelleyecek kısıtlamalara gerek duyulmadığı takdirde dini azınlıkların, akrabalarını kendi geleneklerine uygun bir şekilde son yolculuklarına uğurlama haklarına saygı gösterme çağrısı yaptı. Af Örgütü ayrıca Sri Lanka hükümeti üzerinde bu ayrımcı politikayı değiştirmek için baskı kurmak adına İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üye devletleri ile irtibata geçti ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin önemli bir oturumundan önce Pakistan ve Bangladeş’te yazılar yayınladı. Bu girişimlerin sonucunda Sri Lanka yetkilileri Şubat ayında aldıkları bir kararla COVID-19 sebebiyle hayatını kaybedenlerin zorla yakılması uygulamasına son verdi.

Mart

Bahreyn: Uluslararası Af Örgütü bu yıl Bahreyn’de birden fazla mahkumun serbest bırakılmasına yardımcı oldu. Bunlar arasında reşit sayılarak yargılanan dört çocuk da vardı. Bahreyn’de bir mahkeme Mart’ta, Uluslararası Af Örgütü’nün acil eylem çağrısından bir hafta sonra dört çocuğun 6 aylık hapis cezasını erteledi ve onları bir rehabilitasyon programına yerleştirdi. Nisan’da ise düşünce mahkumu Muhammed Hassan Jawad’ın serbest bırakılmasıyla bir iyi haber daha geldi. Jawad, 2011 ayaklanmasındaki barışçıl protestolara katıldığı için 15 yıl hapis cezasına mahkum edilmişti ve bu nedenle cezaevinde tutuluyordu. Uluslararası Af Örgütü 10 yıldır serbest bırakılması için kampanya yürütüyordu. Başka bir başarı ise 11 Mart’ta geldi. Avrupa Parlamentosu, Bahreyn’deki insan hakları durumu ve insan hakları savunucularına yönelik muameleye ilişkin bir karar çıkardı. Eylül’de ise Birleşik Arap Emirlikleri’nde tutulan düşünce mahkumu Ahmed Mansoor hakkında da Af Örgütü’nün tavsiyeleri doğrultusunda benzer bir karar çıkarıldı.

Tokio Rainbow Parade ©Allessandro Di Ciommo/nurPhoto

Japonya: Mart ayında Japonya’da bir mahkeme, hükümetin eşcinsel evliliği kabul etmemesinin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Bu karar, ülkede evlilik eşitliğine dair verilen ilk yargı kararı oldu. Eşcinsel çiftlerin eşit hak mücadelesi açısından çığır açıcı bir adım olan karar, Japonya’daki diğer eşcinsel çiftler tarafından açılan benzer davalar için de önemli bir emsal oluşturabilir. Karar, Uluslararası Af Örgütü ve diğer kuruşların yaptığı çağrılar ve imza kampanyalarının ardından alındı.

©Cesare Davolio /Amnesty International

Irak: Irak meclisi kuzey Irak’ta IŞİD tarafından cinsel şiddete maruz bırakılan kadınlar ve kız çocuklar ile 18 yaşından önce kaçırılan çocuklar dahil olmak üzere IŞİD katliamlarından hayatta kalan çok sayıda kişiye onarım sağlanmasını öngören Ezidi Kurtulanlar Yasası’nı çıkardı. Bu yasa aynı zamanda, ailesinden kopartılan Ezidi çocukların yaşadığı fiziksel ve ruhsal krize ilişkin Uluslararası Af Örgütü tarafından geçtiğimiz yıl yayımlanan bir raporda yer alan tavsiyelerden biriydi. Angelina Jolie, bir BM Güvenlik Konseyi oturumunda çatışmalardaki cinsel şiddet ile ilgili yaptığı bir konuşmada da bu rapora atıfta bulundu. Eylül’de yasaya ek maddeler de meclisten geçti.

Aktivistler Filipin hükümetinin politikalarını protesto ediyor. ©Noel Celis AFP via Getty Images

Küresel: Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Mart, Ekim ve Kasım aylarında İşgal Altındaki Filistin Toprakları’ndaki durum, Filipinler hükümetinin ‘uyuşturucuyla mücadele’ adı altında yürüttüğü ölümcül politika ve Venezuela’daki insanlığa karşı suçlara ilişkin resmi soruşturmalar açacağını duyurdu. Uluslararası Af Örgütü bu ülkelerde insanlığa karşı işlenen suçları yıllardır raporluyor. UBM Savcısı iddianamelerinde bu çalışmalara da defalarca atıfta bulundu.

Madagaskar'da COVID-19 tedavisi gören hastalar. ©AFP via Getty Images

Madagaskar: Madagaskar hükümeti aylarca COVID-19’un varlığını reddettikten sonra Af Örgütü ve diğerlerinden gelen baskılar neticesinde COVID-19 aşısı sipariş etmeme politikasından vazgeçti. Böylece daha fazla kişiye hayat kurtarıcı aşılara erişim imkanı sağlandı.

©Amnesty Inernational

Güney Afrika: Polis, dünya çapında 341 bin Uluslararası Af Örgütü destekçisi tarafından katillerin adalete teslim edilmesini talep eden imza kampanyasının ardından, yakın arkadaşlar Popi Qwabe ve Bongeka Phungula’nın 2017’de öldürülmesine ilişkin soruşturmayı Mart’ta yeniden açtı. Daha sonra soruşturma tamamlandı ve dosya Başsavcılığa devredildi. Yıllar süren üzüntü ve ilk soruşturmadaki usulsüzlüklere ve gecikmelere yönelik öfkeden sonra Popi ve Bongeka’nın dostları ve aileleri artık sevdikleri için adaletin ufukta göründüğüne inanıyor. Popi’nin kız kardeşi Thembelihle, “İyimserim, en sonunda bir şeyler değişecekmiş gibi geliyor” dedi.

Nisan

Küresel: Uluslararası Af Örgütü, “Dünyada İnsan Haklarının Durumu” başlıklı yıllık raporunu yayımladı. Bu yılki raporda 149 ülkenin insan hakları durumları ele alındı ve rapor 38 dile çevrilerek yeni bir rekor kırıldı. Ayrıca raporda insan haklarıyla ilgili birçok konuda spesifik savunuculuk çağrıları yer aldı.

Mayıs

İsrail güçlerinin Filistinli protestoculara doğru ateşlediği gaz kapsülleri. ©AFP via Getty Images

Küresel: Uluslararası Af Örgütü, biber gazının dünya çapında polis güçleri tarafından kötüye kullanıldığına dair hazırladığı web sitesi ile Webby Ödülü’nü kazandı. 2020’nin ortalarında açılan site yeni içerik ve kanıtlarla sık sık güncelleniyor. Buradaki belgeler, yakın zamanda polisin biber gazı kullanımını düzenleme ya da yasaklamaya yönelik ABD Kongresi’nde yapılan tartışmalar da dahil olmak üzere süregelen savunuculuk faaliyetlerinde kullanılıyor.

Haziran

Germain Rukuki. ©Alexandra Bertels

Burundi: STÖ çalışanı ve insan hakları savunucusu Germain Rukuki, insan haklarını savunduğu için dört yıldan uzun süre cezaevinde tutulduktan sonra serbest bırakıldı. Asılsız suçlamalarla ilk olarak 32 yıl hapis cezasına mahkum edilen Germain, Temmuz 2017’de tutuklanmasından birkaç hafta sonra dünyaya gelen en küçük çocuğunu görememişti. Germain Rukuki serbest bırakılması için 400 binden fazla imza verilmesinin ardından, misilleme korkusuyla ülkeden ayrılan ailesiyle bir araya gelmeyi bekliyor.

"Sincan'da Alıkonulanlar Serbest Bırakılsın" imzaları teslim edilirken Helsinki, Finlandiya. ©Amnesty International

Çin: Uluslararası Af Örgütü, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Müslümanların maruz kaldığı acımasız baskıların insanlığa karşı suç teşkil ettiğine dair detaylı bir rapor yayımladı. Rapor uluslararası basında geniş yer buldu ve daha sonra gözaltı kamplarının kapatılması için bir kampanya başlatıldı. ‘Sincan’da Alıkonulanlar Serbest Bırakılsın’ dilekçesi bugüne kadar dünya çapında 323 binden fazla kişi tarafında imzalandı ve Uluslararası Af Örgütü’nün ulusal ekipleri 10 ülkede dilekçe etkinlikleri düzenledi.

Pakistan: Uluslararası Af Örgütü Shafqat ve Shagufta Emmanuel adlarında bir Hristiyan çiftin beraat ettirilerek serbest bırakılması için başarılı bir kampanya yürüttü. Çift, dine hakaretten ölüm cezasına mahkum edilmiş ve yedi yıl cezaevinde tutulmuştu.

©Elina Rodgers

ABD: “Decode Surveillance NYC” (New York, Gözlemin Kodunu Kır) projesi kapsamında 144 ülkeden 7 binin üzerinde Uluslararası Af Örgütü destekçisi New York şehrinde New York Polis Teşkilatı tarafından yüz tanıma yazılımı yardımıyla insanları takip etmek için kullanılabilecek 15 bin kameranın haritasını çıkardı. Yaratıcı proje, kampanyayı yürütenlerin bu ayrımcı teknolojinin kullanımını yasaklama konusunda yerel yasa yapıcılar üzerinde baskı oluşturmasına yardımcı oldu.

Kampanyalar ve savunucular faaliyerleri sonucunda Nepal'de aşılama oranı arttı. ©Anadolu Agency via Getty Images

Nepal: Uluslararası Af Örgütü’nün “Nefes almakta Zorlanıyorum”: Nepal’de COVID-19’un ikinci dalgası başlıklı raporunun yayımlanmasının ardından yapılan düzenli kampanyalar ve savunuculuk faaliyetleri sonucunda Japonya hükümeti Nepal’e 1.6 milyon doz, Bhutan 230 bin doz ve Birleşik Krallık Hükümeti 130 bin doz aşı bağışladı.

Nijerya: Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Adalet Divanı, Nijerya yetkililerinin ülkedeki Twitter kullanıcılarını yargılamasını yasaklayan bir karar çıkardı. İfade özgürlüğü adına kazanılan bu zafer, Uluslararası Af Örgütü’nün “Sosyo-Ekonomik Haklar ve Hesap Verebilirlik” (SERAP) isimli Nijerya merkezli bir sivil toplum örgütüne destek olmasından sonra kazanıldı. SERAP, Af Örgütü’nün desteğiyle Haziran’da Twitter’ı tamamen yasaklayan Nijerya yetkililerinin Twitter kullanıcılarını yargılama tehdidine karşı dava açtı.

Temmuz

Maura Martínez. ©The National Immigrant Justice Center

Nikaragua: Aslen Nikaragualı olan trans kadın Maura Martínez, Kaliforniya’da istismara maruz bırakıldığı ve yeterli tıbbi bakımdan mahrum bırakıldığı bir göçmen gözaltı merkezinde iki yıldan uzun süre kilit altında tutulduktan sonra nihayet Temmuz ayında serbest bırakıldı. Martínez Meksika’da yaşarken devamlı olarak toplumsal cinsiyete dayalı şiddete maruz bırakılmasının ardından güvenlik arayışıyla gittiği ABD’de hayatının yarısını geçirdi. Ancak adli bir olaydan sonra ABD yetkilileri Martínez’i gözaltına aldı ve sınır dışı etmekle tehdit etti. Uluslararası Af Örgütü ve ortak kuruluşların yürüttüğü küresel çaplı bir kampanya sayesinde Martínez şimdi özgür ve sığınma talebinin karara bağlanmasını beklerken ABD’de yaşayabiliyor.

İnsan hakları savunucusu Berta Caceres. ©Camila Villota B. / Amnesty International

Honduras: 5 Temmuz 2021’de Honduras’ta bir mahkeme, Desarrollos Energéticos isimli şirketin eski müdürü ve Agua Zarca isimli hidroelektrik projesinden sorumlu David Castillo’yu, 2016’da öldürülen insan hakları savunucusu Berta Cáceres cinayetine katılmaktan suçlu buldu. Uluslararası Af Örgütü Berta’ya adalet için yıllardır kampanyalar yürütüyor ve cinayetin planlanması ve gerçekleştirilmesinden sorumlu olan herkesin adaletle önüne çıkarılmasını talep ediyor.

Danimarka: 2021 yılının başlarında Danimarka hükümeti, bir grubun “güvensizliği kışkırtan davranış” sergilemesi halinde polise “güvenlik adına toplanma yasağı” çıkarma yetkisi veren bir yasa tasarısını meclise sundu. Uluslararası Af Örgütü Danimarka Şubesi ve ortak kuruluşlar, Danimarka hükümetinin, protesto hakkına usulsüz kısıtlamalar getirecek yasayı çıkarmasını başarılı şekilde önledi. Kampanyalarından dolayı 2021 Sivil Onur Ödülü’nü (Civic Pride Award) kazandılar. “Civilisacion” koalisyonunun bir parçası olarak, LexNGO adıyla bilinen insan haklarına aykırı ve yaftalayıcı yasaya karşı mücadele eden Uluslararası Af Örgütü Macaristan Şubesi de ödül kazandı. Üç yılı aşkın süredir LexNGO yasasına karşı kampanya yürüten koalisyon, davayı Avrupa Adalet Divanı’na taşıyarak nihayet yasanın yürürlükten kaldırılmasını sağladı.

Sierra Leone: Uluslararası Af Örgütü ve diğer kuruluşların yıllardır sürdürülen kampanyalarının ardından meclis nihayet Sierra Leone’de ölüm cezasını tüm suçlar için kaldırmayı oyladı. Temmuz ayında meclisten geçen yasa, Devlet Başkanı Julius Maada Bio tarafından onaylanarak kesinleşti. 30 Temmuz 2021 itibariyle Sahra Altı Afrika’da 21 ülke, tüm suçlar için ölüm cezasını kaldırdı.

Latin amarikalı gençler bir eğitimde cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarını tartışıyor. ©Amnesty International 

Latin Amerika: Uluslararası Af Örgütü Arjantin, Şili ve Peru’daki gençleri cinsel sağlık ve üreme sağlığı hakları konusunda eğitmek ve toplumlarında olumlu değişimler yaratmalarını sağlamak için oluşturulmuş “Bedenim Bana Ait” isimli beş yıllık insan hakları eğitim programının kazanımlarını kutladı. Yüzlerce genç insanlara destek sağlamak üzere eğitildi ve etkiler inanılmaz oldu. Arjantin’de bir genç, kapsamlı bir cinsellik eğitimini içeren bir okul müfredatını başarılı bir şekilde yeniden düzenlerken Peru’da projenin parçası olan gençler ülke çapında ebeveynleri ve öğretmenleri eğitti.

ABD: Önceki ABD federal yönetiminin altı ayda 13 kişinin ölüm cezasını uygulamasının ardından 1 Temmuz 2021’de ABD Adalet Bakanı Merrick Garland, Adalet Bakanlığı’nın politika ve prosedürleri gözden geçireceği dönemde ölüm cezası uygulamalarının erteleneceğini açıkladı. Bu sonucun alınması için kampanya yürüten insan hakları örgütleri arasında yer alan Uluslararası Af Örgütü, bu geçici önlem, ABD’de federal ölüm cezalarının tamamen kaldırıldığı ve tüm ölüm cezalarının hafifletildiği bir uygulamaya dönüşene kadar çalışmaya devam edecek.

Ağustos

Taliban'ın iktirafa gelmesi ardından New York'da düzenlenen protestolardan bir kare. ©Ed Jones/AFP via Getty Images

Afganistan: Ağustos 2021 ortasında Taliban’ın iktidara el koymasıyla birlikte Afganistan hükümeti devrilmesinin ardından Uluslararası Af Örgütü araştırmacıları Taliban’ın işlediği katliam suçlarını araştırmaya devam etti ve Gazne ve Daykundi illerinde Taliban askerlerinin etnik Hazara topluluğuna yönelik iki katliam gerçekleştirdiğini doğruladı. Bu raporlar, Taliban’ın ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ötekileştirilmiş topluluklara zulmetmeye devam ettiğinin ilk kanıtları arasında yer alıyor. Uluslararası Af Örgütü ayrıca Taliban tehditleri ve şiddeti nedeniyle okuldan dışlanan kız çocukların tanıklıklarını da yayımladı.

Eylül

Gine: Uluslararası Af Örgütü ve destekçilerinin aylarca süren kampanyalarından sonra demokrasi yanlısı aktivist Omar Sylla, ordunun Devlet Başkanı Alpha Conde’a karşı darbe düzenlemesinin ertesi günü, 6 Eylül’de koşulsuz olarak serbest bırakıldı. Omar Sylla’nın serbest bırakılmasını takiben onlarca siyasi aktivist de serbest bırakıldı ve yargı gücü tarafından haklarındaki suçlamalar düşürüldü.

Tunus: Uluslararası Af Örgütü’nün yaptığı bir araştırma, Cumhurbaşkanı Kays Said’in olağanüstü yetkilere el koymasının ardından çok sayıda kişiye uygulanan keyfi seyahat yasağının sonlandırılmasına yardımcı oldu. Uluslararası Af Örgütü’nün durumla ilgili bir açıklama yayımlamasından sonra, 17 Eylül’de Cumhurbaşkanı sınır polisine “mahkeme emri olmaksızın kimseye seyahat yasağı uygulanmaması” talimatını verdi.

Bombay'da düzenlenen iklim prtoestolarından bir kare. ©Hindustan Times via Getty Images

Küresel: Uluslararası Af Örgütü’nün yıllardır süren savunuculuk faaliyetleri, baskıları ve kararlılığı sonucunda BM İnsan Hakları Konseyi Güvenli, Temiz, Sağlıklı ve Sürdürülebilir Bir Çevrede Yaşama Hakkı’nı kabul etti ve İnsan Hakları ve İklim Değişikliği için bir Özel Raportör tayin etti. Bu, insan hakları ve çevre krizi arasındaki ilişkinin ele alındığı 26. Taraflar Konferansı’na giden yolda önemli bir adımdı.

Orta Afrika Cumhuriyeti: İnsanlığa karşı suç işlediğinden şüpheli bulunan Mahamat Said Abel Kani ve Eugene Barret Ngaikosset nihayet gözaltına alındı ve Ngaikosset, Özel Ceza Mahkemesi tarafından tutuklandı. Özel Ceza Mahkemesi bu vakada ilk kez bir şüphelinin ismini kamuoyuna açıkladı ve bu, Uluslararası Af Örgütü’nün mahkemeye şeffaflık eksikliklerini gidermesi yönünde çağrıda bulunmasından sonra gerçekleşti. Uluslararası Af Örgütü birkaç yıldır Orta Afrika Cumhuriyeti’nde savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar için adaletin sağlanması talebiyle savunuculuk yapıyor. Çalışmalarımız bu iki kişinin gözaltına alınmasına katkıda bulundu.

Ekim

©Forbidden Stories

Küresel: Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Daphne Caruana Gazetecilik Ödülü, Uluslararası Af Örgütü’nün önde gelen medya kuruluşlarıyla birlikte yürüttüğü, gizli siber gözetim yoluyla geniş kapsamlı ihlallerin işlendiğini ortaya çıkaran Pegasus Projesi’ne verildi. Açığa çıkarılan bilgiler, küresel basında manşetlerde yer aldı ve casus yazılım şirketi NSO Group’un ABD’de kara listeye alınmasını sağlamakla beraber pek çok ülkede soruşturmaları ve gözetim endüstrisinin gerektiği gibi düzenlenmesi çağrılarını teşvik etti.

Moldova: Moldova Parlamentosu, Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’ni (İstanbul Sözleşmesi) onaylayarak, ev içi şiddet ve kadınlara yönelik şiddetten hayatta kalan kadınların daha güçlü bir şekilde korunması ve desteklenmesi yönünde önemli bir adım attı. Hükümetin açıkladığına göre Moldova daha şimdiden sözleşmenin gereklerini yerine getirmek için 20’den fazla yasal düzenleme yaptı. Bugüne dek, Doğu Avrupa ve Orta Asya’da Moldova’ya ek olarak sözleşmeyi onaylayan tek ülke Gürcistan’dır. Uluslararası Af Örgütü yıllardır aktif bir şekilde kadın haklarını ve ev içi şiddete karşı mücadeleyi destekliyor.

Kosova: Uluslararası Af Örgütü’nün müdahalesinin ardından, Avusturya merkezli Kelkos Energy şirketi, hidroelektrik projelerinin çevreye etkileri hakkında kamuoyunda endişelerini dile getiren çevre aktivistleri Shpresa Loshaj ve Adriatik Gacaferi’ye karşı karalama suçlamasıyla açılan asılsız davaları geri çekti. Kelkos Energy, Shpresa ve Adriatik’i, şirketin Kosova’nın doğal kaynaklarını sömürmesinden doğan muhtemel çevresel zararlar hakkında konuşmaktan caydırmak ve onları susturmak için bu davaları kullanıyordu.

Beraat eden ODTÜ'lü öğrencilerden Melike Balkan ve Özgür Gür. ©Fırat Doğan/Amnesty Internaitonal Turkey

Türkiye: Mayıs 2019’da, Ankara’da ODTÜ kampüsünde gerçekleştirilen ve polisin biber gazı, plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullandığı barışçıl Onur Yürüyüşü’ne katıldıkları gerekçesiyle haklarında dava açılan 18 öğrenci ve bir akademisyen beraat etti. Uzun süren bir hukuki mücadelen sonra verilen beraat kararı adalet adına bir zaferdi. ODTÜ öğrencilerinin davası, Uluslararası Af Örgütü’nün Haklar İçin Yaz 2020 kampanyasının bir parçasıydı. Kampanya kapsamında 43 ülkede 445 binin üzerinde kişi ODTÜ öğrencilerinin beraatını talep etti.

Küresel: Uluslararası Af Örgütü’nün dünya çapında işbirliği yaptığı kuruluşların baskılarının ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği, BM sistemi içinde çocuk haklarını yaygın hale getirmeye ilişkin planlarını duyurdu. Bu duyuru, Uluslararası Af Örgütü ve ortak kuruluşlar tarafından düzenlenen ve Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard’ın konuşma yaptığı başarılı bir BM yan etkinliğinin ardından geldi.

Kasım

Gine-Bissau ve Nijer: Gine-Bissau ve Nijer, kişilerin ve sivil toplum örgütlerinin Afrika İnsan ve Halkların Hakları Mahkemesi’ne başvurmalarına izin verileceğini açıklayarak, bu bildirgeyi imzalayan ülkelerin sayısını sekize çıkardı. Uluslararası Af Örgütü’nün savunuculuk kampanyası; eğitici videoları, sosyal medya kampanyaları ve Afrika Birliği aktörleri ve sivil toplum gruplarıyla kesintisiz temasları sayesinde çok önemli bir rol oynadı.