BM İnsan Hakları Konseyi Belarus’ta gittikçe şiddetlenen insan hakları krizine karşı güçlü adımlar atmalı.

Uluslararası Af Örgütü bugün, BM İnsan Hakları Konseyi'nin 45. Olağan Oturumu’nda söz alarak, Belarus’ta gittikçe şiddetlenen insan hakları krizini değerlendirdi ve ülkede seçim sonrası protestolara yönelik süregelen baskıların soruşturulması ve kitlesel ihlallerin sorumlularından hesap sorulması için Konsey’den güçlü ve kararlı adımlar atmasını talep etti.

Uluslararası Af Örgütü ayrıca Belarus’taki durumu görüşmek üzere Konsey’in bu hafta gerçekleştirmeye karar verdiği Acil Değerlendirme Toplantısına katılacak. Toplantıda Belarus’un uzun yıllardır Konsey ile iş birliği yapmakta yetersiz kaldığını ve Konsey’in yetkilendirdiği Belarus Özel Raportörü ile de iş birliği yapmadığını ifade edecek.

Uluslararası Af Örgütü Doğu Avrupa ve Orta Asya Direktörü Marie Struthers, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Belarus, ülkede yıllardır tanıklık ettiğimiz ve belgelediğimiz ihlallere rağmen Belarus Özel Raportörü ile iş birliği yapmayı uzun süredir reddediyor ve bunun sonucunda yeterli yaptırımlarla karşılaşmıyor. Mevcut durum, Belarus’un bağımsızlığını kazanmasını takip eden 30 yılda tanık olduğumuz her şeyin ötesine geçecek kadar ağırlaştı.”

"BM’in en önemli insan hakları birimi uluslararası toplumun, insan hakları ihlallerine, özellikle de Aleksandr Lukaşenko hükümetinin Belarus halkına yönelik kapsamlı ihlallerine göz yummayacağı mesajını net bir biçimde iletmeli. Tüm dünya Belarus’taki insan hakları ihlallerinin mağdurlarıyla dayanışmalı ve onların adalet arayışına destek olmalıdır."

Arka Plan

26 Ağustos’ta Uluslararası Af Örgütü ile Belarus merkezli ve uluslararası olmak üzere 16 sivil toplum örgütü, BM İnsan Hakları Konseyi’ni, Belarus’taki insan hakları kriziyle ilgili olarak acilen harekete geçmeye ve süregelen insan hakları ihlallerine yönelik uluslararası bir soruşturma başlatmaya çağırdı. 

Belarus yetkilileri, görevdeki Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun seçimlerin yenilenmesi isteği üzerine 9 Ağustos’ta gerçekleştirilen seçimler öncesindeki aylar ve sonraki haftalar boyunca muhalefete ağır bir baskı uyguladı. Yetkililer, Lukaşenko’ya karşı çıkan ve seçim zaferini ilan ettiği açıklamayı sorgulayan yüzlerce kişiyi gözaltına aldı, korkuttu ve taciz etti.

Son haftalarda Belarus’ta kaydedilen çok sayıda şiddet içerikli görüntü ve tanıklık, polisin barışçıl protestoculara karşı aşırı güç kullandığına, gözaltında yaygın işkence ve diğer türde kötü muamele uyguladığına ve yakın zamanda Maryia Kalesnikava da dahil olmak üzere önde gelen aktivistlere yönelik cezai suçlamalar uydurduğuna işaret ediyor. Uluslararası Af Örgütü temsilcileri seçim gecesi ve sonrasında polisin başkent Minsk’te barışçıl protestoculara baskı uyguladığına tanıklık etti.