AİHM’in Peçe Kararı Kadınlara İnançlarını İfade Ettiği İçin Ceza Verir Nitelikte
Uluslararası Af Örgütü bugün Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kamusal alanda tüm yüzü kapatan peçe giyilmesine yönelik genel yasak kararını destekler yönde karar vermesini olumsuz olarak niteledi. Karar, ifade ve din özgürlüğü hakkına yönelik derinden bir tehdit niteliğinde ve kadınların kamusal alanda dini inançlarını ifade etme konusunda özgür olmadığı mesajı veriyor.
Dava mahkemeye 24 yaşındaki Fransız kadın S.A.S. tarafından taşındı. S.A.S. 2011’de Fransa’da yürürlüğe giren genel yasağın kendisinin ve birçok kadının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini düşünüyordu. S.A.S. mahkemede yasanın cinsiyeti ve dini açısından ayrımcı olduğunu ve ifade, din ya da inanç ve özel hayat hakkını ihlal ettiğini ve onur kırıcı muameleye vardığını savundu. S.A.S. Mahkeme’ye her zaman tüm yüzünü kapatan peçe takmadığını ve hava limanı, banka ya da gerektiren diğer durumlarda kimlik teşhisi için çıkaracağını söyledi.
Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü John Dalhuisen “Mahkeme güvenlik ve cinsiyet eşitliğine dayandırılan savların makul olduğunu kabul etti. Ama tüm yüzü kapatan peçenin ‘birlikte yaşamak’ için inşa edilen gerekli sosyal normlar ile çeliştiği savını kabul etti. Bu gerekçelendirme, ifade özgürlüğüne değer veren herkes için derinden rahatsız edici nitelikte olmalıdır. Eğer biri mahkemenin kararını en temel özüne indirgerse; bu karar tüm yüzü kapatan peçe takamayacağınızı çünkü bunun insanları rahatsız ettiğini söylemektedir. Bu kendi içinde başkalarına zarar vermeyen bir ifade -din ya da bunun dışında- şekli ya da davranışını yasaklamak için temel olarak alınamaz. AİHM defalarca rahatsızlık ve şokun ‘birlikte yaşama’yı gerçekleştirebilmek için demokratik toplumların ödemesi gereken bedel olduğu konusunda ısrarcı olmuştur. Gerçekte ise insanları ‘birlikte yaşama’ya zorlarken, bu karar küçük bir azınlığı ayrı yaşamaya zorlayacak. Çünkü karar etkili bir şekilde kadınları dini inançlarını ifade etmekle kamusal alanda olmak arasında seçim yapmaya zorluyor” diye konuştu.
Karar Avrupa Mahkemesi Büyük Daire tarafından verildiği için temyiz edilemeyecek.
Fransa’daki kadınlar yasayı ihlal etmeleri durumunda para cezası ve/veya vatandaşlık eğitimine maruz kalıyor. Her ne kadar ifade ve din özgürlüklerine yönelik bazı kısıtlamalar belirli bağlamlarda haklı gösterilebilir olsa da, Uluslararası Af Örgütü Fransa yasaları tarafından konan genel kısıtlamaların ne orantılı ne de gerekli olduğunu düşünüyor.
Uluslararası Af Örgütü ilgili tüm yetkililere bu tarz ayrımcı yasakları kaldırma çağrısında bulunuyor.
Basın Açıklamaları
- Suriye: İslam Devleti'nin yenilgiye uğratılmasının ardından alıkonulan kişilere yönelik toplu öldürme, işkence ve diğer ihlaller
- Önde gelen 250 insani yardım ve insan hakları örgütü, İsrail’e ve Filistinli silahlı gruplara silah transferine son verilmesini istedi
- İsrail/İşgal Altındaki Filistin Toprakları: Gazze’de açlık başlarken ateşkes ve bölgeye daha fazla yardım rotası acilen gerekli
- İran aralıksız baskılar ve ‘uyuşturucuyla mücadele’ kapsamında 853 kişiyi infaz etti, bu son sekiz yıldaki en yüksek sayı
- Türkiye: Yetkililer barışçıl protestolara yönelik yasakları kaldırmalı ve protestocuların maruz kaldığı kötü muamele ve aşırı güç kullanımı iddialarını soruşturmalı
- Gazze üzerine çalışan BM Özel Raportörü, soykırımı önlemek için uluslararası toplumu harekete geçirmesi gereken kanıtlar sundu
- Rusya: Konser salonu saldırısı mağdurları için hakikat ve adalet, şüphelilere işkenceyle sağlanamaz
- BM kararı Gazze’de kitlesel ızdırabı azaltmak için daimi ateşkesin yolunu açmalı